درک نو از ایران ؛ از محوریت منطقهای تا نقش ژئواکونومیک
به گزارش پرتال حمل و نقل به قلم آرش رئیسی نژاد ، ایران محور مرکزی پیونددهنده استراتژیک در غرب آسیاست که از دو ویژگی تاریخی تداوم در عین گسست و وحدت در کثرت برخوردار است .
جمله بالا تعریفی جامع و ژرف از «ایران» را فراهم میکند ؛ فهمی برخاسته از جغرافیا ، تاریخ و فرهنگ این کشور که بر سیاست خارجی ، اقتصادی و اجتماعی نیز تاثیر میگذارد .
درک چنین تعریفی از ایران با فهم چهار رکن بنیادین درهم تنیده است : محوریت ، پیوند دهنگی ، مرکزی و استراتژیک .
نخست ، ایران محور چهار زیر سیستم در غرب آسیاست : خاورمیانه ، آسیای مرکزی ، قفقاز جنوبی و آسیای جنوبی . پس نقش ایران همچون یک لولاست ؛ لولایی تاریخی در میانه این چهار منطقه .
دوم ، جایگاه پیوندگاهی ایران این چهار منطقه را درهم تنیده کرده است . ایران پیوندگاهی است که در دهانه سه قارهٔ آسیا ، اروپا و آفریقا جای گرفته است .
سوم ، ایران در مرکز غرب آسیای بزرگ ، از مرز هند و چین تا رود نیل و تنگههای بسفر - داردانل جای گرفته است ؛ جایگاهی دیرین که در جهانبینی اسطورهای ایرانیان و مرکزیت ایران در میان هفت اقلیم اشاره دارد .
این محور پیونددهنده مرکزی اما استراتژیک نیز هست . بدین معنا که فرمانروایان خردمند ایرانی با درک چنین جایگاهی توان اعمال قدرت و بکارگیری استراتژیهای متوازن برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی داشتند .
چنین فهمی از ایران بر سیاست خارجی ایران نیز تاثیر میگذارد ؛ چرا که جایگاه ژئواستراتژیک ایران میباید زیربنای استراتژی سیاست خارجی باشد . این درک بدین معناست که استراتژی «زندگی در شکاف» و تلاش برای بهرهمندی از رقابت قدرتهای بزرگ سیاستی خردمندانه است .
استراتژی اقتصادی و کشور ژئواکونومیک نیز باید بر بهرهمندی از جایگاه جغرافیایی کشور استوار باشد تا از طریق کریدورها (خطوط انرژی ، حملنقلی و دیجیتال) و اصلاحات مبتنی بر بازار آزاد دگربار ایران را با زنجیره ارزش جهانی پیوند دهد .
خط مشی اجتماعی - فرهنگی نیز باید مبتنی با اصل وحدت در عین کثرت و تداوم در عین گسست تاریخی در ایران باشد ؛ اصلی که به تمرکز بر هویت ملی تاریخی ایرانیان و احترام به شیوههای زندگی و عقاید ایرانیان اشاره دارد و شیوههای یکسانساز اجباری ، از عقیده تا پوشش ، راه به جایی نمیبرد .
همانگونه که افراد را با ظاهر و جسمانیت ، پیشینه و سابقه و منش و ویژگیهایشان میشناسیم ؛ کشورها را نیز باید با جغرافیا ، تاریخ و فرهنگ آنها بشناسیم .
همه این نکات را در کتابها ، مقالات ، توییتها و فرستههای خود در یک دهه اخیر توضیح دادهام .
امید که برای ایران و ایرانیان رهگشا گردد !
منتظر حضور شما در پیج اینستاگرام iranway هستیم
