فرصتها و تهدیدهای صنعت هوایی ایران ؛ از فرسودگی ناوگان تا ظرفیت پروازهای عبوری
به گزارش پرتال حمل و نقل ، ناوگان هوایی ایران در حال حاضر حدود ۱۳۰ فروند هواپیما دارد ؛ در حالی که در دهه ۸۰ تعداد هواپیماهای فعال به ۲۰۰ فروند رسیده بود . سهم ایرانایر از این ناوگان ۴۵ درصد، ماهان ۲۰ درصد و سایر ایرلاینهای خصوصی در مجموع ۳۵ درصد است . میانگین سنی هواپیماها بیش از ۲۰ سال ، یعنی تقریباً دو برابر استاندارد جهانی است . این فرسودگی موجب افزایش هزینههای نگهداری ، مصرف سوخت و نگرانیهای ایمنی شده است .
درآمد و هزینه ایرلاینها
بیش از ۶۰ درصد درآمد شرکتهای هواپیمایی از پروازهای داخلی تأمین میشود ؛ پروازهای بینالمللی ۲۵ درصد و حمل بار ۱۰ درصد از کل منابع را در اختیار دارند . خدمات جانبی تنها پنج درصد درآمد ایجاد میکنند ؛ رقمی بسیار پایینتر از میانگین جهانی . در مقابل ، هزینهها عمدتاً صرف عملیات پروازی و سوخت (۵۰ درصد) ، حقوق و دستمزد (۳۰ درصد) و تعمیر و نگهداری (۱۵ درصد) میشود .
پروازهای عبوری ؛ ظرفیتی نیمهفعال
موقعیت جغرافیایی ایران ظرفیت بالقوهای برای جذب روزانه ۲۰۰ پرواز عبوری دارد . با این حال ، در عمل تنها ۸۵ پرواز از آسمان کشور عبور میکنند که درآمدی حدود ۱۲۰ میلیون دلار به همراه دارد . ضعف تجهیزات ناوبری ، فرسودگی سیستمهای راداری و محدودیتهای سیاسی از جمله موانع اصلی در این حوزه هستند .
فرودگاهها ؛ سوددهی محدود و زیان گسترده
از ۵۴ فرودگاه کشور ، تنها ۶ فرودگاه اصلی (امام خمینی ، مهرآباد ، مشهد ، اصفهان ، شیراز و تبریز) سودآورند . فرودگاه امام خمینی با درآمد سالانه ۸۰۰ میلیارد تومان و سود خالص ۱۵۰ میلیارد تومان در صدر قرار دارد . در مقابل ، ۴۴ فرودگاه منطقهای زیانده بوده و هر سال به یارانه عملیاتی نیاز دارند .
چالش منابع انسانی
صنعت هوانوردی بیش از ۴۵ هزار نفر شاغل مستقیم و ۱۲۰ هزار نفر شاغل غیرمستقیم دارد . با این حال ، قدرت خرید کارکنان نسبت به سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته و مهاجرت خلبانان و تکنسینهای فنی رو به افزایش است. طی سه سال گذشته نزدیک به یکچهارم خلبانان باتجربه کشور مهاجرت کردهاند .
قانون خاص شرکت فرودگاهها و تبصره ماده ۵۷
قانون خاص شرکت فرودگاهها که در سال ۱۳۹۵ تصویب شد ، بر اساس ورود ۳۰۰ هواپیمای جدید و توسعه زیرساختها طراحی شده بود . اما با بازگشت تحریمها و لغو قراردادهای خرید ، اجرای این قانون عملاً بار مالی جدیدی بر صنعت گذاشت . اکنون در چارچوب برنامه هفتم توسعه ، تبصره ماده ۵۷ امکان واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاهها به بخش خصوصی و جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی را فراهم کرده است . اجرای صحیح این تبصره میتواند فرصت تازهای برای اصلاح ساختار باشد ، مشروط بر آنکه عدالت معیشتی کارکنان و الزامات امنیتی رعایت شود .
جمعبندی
تحلیل وضعیت هوانوردی ایران نشان میدهد این صنعت در نقطهای حساس قرار گرفته است . در شرایط تحریم ، فرسودگی ناوگان و محدودیت منابع مالی ، تمرکز باید بر بهرهوری فرودگاهها ، توسعه پروازهای عبوری ، افزایش درآمدهای غیرهوانوردی و توانمندسازی منابع انسانی باشد ؛ نه بر اجرای طرح هایی که بر پایه شرایط خوشبینانه پسابرجام نوشته شدهاند .
منتظر حضور شما در پیج اینستاگرام iranway هستیم