ایران با فعال‌سازی مسیرهای جایگزین ، بازی ژئوپلیتیکی آمریکا را بر هم می‌زند

به گزارش پرتال حمل و نقل ، در حالی‌ که آمریکا با میانجیگری کریدور زنگزور را به‌عنوان مسیر اتصال آذربایجان به نخجوان مطرح کرده ، ایران با فعال‌سازی دو مسیر راهبردی اسکله رو-رو بندر امیرآباد و کریدور خلیج‌فارس – دریای سیاه ، می‌تواند تهدید ژئوپلیتیکی این طرح را خنثی کند .

ایران در حال تجربه دورانی است که نقش ژئوپلیتیکی آن در معادلات ترانزیتی منطقه، بیش از هر زمان دیگری برجسته شده است .

در حالی که آمریکا با فشار و میانجیگری ، پروژه کریدور زنگزور را برای اتصال آذربایجان به نخجوان از مسیر ارمنستان پیش می‌برد ، تهران با دو طرح کلیدی می‌تواند این معادله را به نفع خود تغییر دهد : نخست، راه‌اندازی اسکله رو-رو در بندر امیرآباد و دوم ، فعال‌سازی کریدور خلیج فارس – دریای سیاه .

بندر امیرآباد در شرق مازندران ، به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر حاشیه دریای خزر ، ظرفیت تبدیل‌شدن به گلوگاه ترانزیتی شمال–جنوب را دارد . این بندر که هم‌اکنون ۸۰ درصد مبادلاتش با روسیه انجام می‌شود ، از زیرساخت‌های مدرن چندوجهی شامل اتصال ریلی و ۱۵ پست اسکله با ظرفیت ۱۰ میلیون تن بهره‌مند است .

پروژه نیمه‌تمام اسکله رو-رو در این بندر که ۲۰ سال است خاک می‌خورد ، در صورت تکمیل ، امکان جابه‌جایی مستقیم قطار و کامیون از طریق کشتی‌های مخصوص را فراهم می‌کند . چنین ظرفیتی نه‌تنها زمان و هزینه ترانزیت کالا را کاهش می‌دهد ، بلکه ایران را به بازیگر بی‌بدیل در حمل‌ونقل دریای خزر بدل خواهد کرد .

کارشناسان معتقدند اجرای این پروژه می‌تواند امیرآباد را به پایگاه راهبردی ایران برای توسعه تجارت با روسیه ، آسیای میانه و حتی بازارهای جنوبی خلیج فارس تبدیل کند . سرمایه‌گذاری هفت هزار میلیارد ریالی دولت و ورود بخش خصوصی برای تکمیل این اسکله نشان از نگاه جدی تهران به ظرفیت‌های این بندر دارد .

از سوی دیگر ، ایران و ارمنستان در تازه‌ترین نشست‌های خود بار دیگر بر اجرای کریدور خلیج فارس – دریای سیاه تأکید کردند . این مسیر قرار است با عبور از ارمنستان و گرجستان ، کالاهای ایرانی را به بنادر پوتی و باتومی در دریای سیاه و سپس به اروپا برساند که در سال ۲۰۱۶ میلادی توسط ایران مطرح شده است .

چنین طرحی ، علاوه بر کاهش وابستگی ایران به ترکیه در مسیر دسترسی به اروپا، هزینه و زمان تجارت را تا ۳۰ درصد کاهش خواهد داد .

این کریدور ، ایران را به حلقه اتصال چهار حوزه دریایی خلیج فارس، عمان، خزر و دریای سیاه، بدل می‌کند. همزمان، کشورهای بزرگی همچون هند نیز علاقه‌مندند از این مسیر برای دسترسی سریع‌تر به اروپا استفاده کنند . به بیان دیگر ، فعال‌سازی این پروژه به معنای تثبیت جایگاه ایران به‌عنوان شاهراه مطمئن ترانزیت شمال به جنوب است .

در مقابل ، کریدور زنگزور که با حمایت آمریکا در حال شکل‌گیری است، بیش از آن که صرفاً یک مسیر ترانزیتی باشد ، ابزاری ژئوپلیتیکی برای افزایش حضور واشنگتن و تل‌آویو در قفقاز جنوبی محسوب می‌شود ؛ تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی ایران و روسیه . اما تهران با در دست داشتن گزینه‌های امیرآباد و کریدور خلیج‌فارس – دریای سیاه ، می‌تواند نه‌تنها اثر این تهدید را خنثی کند ، بلکه به مسیر جایگزین مطمئن و اقتصادی برای کشورهای منطقه تبدیل شود .

در شرایطی که تحولات جهانی همچون جنگ اوکراین ، بحران کانال سوئز ، ناامنی در دریای سرخ ، جنگ تعرفه‌ای ترامپ و حضور آمریکا در قفقاز جنوبی ، ضرورت یافتن مسیرهای جدید ترانزیتی را افزایش داده ، ایران بیش از هر زمان دیگری فرصت دارد تا از موقعیت ژئوپلیتیکی خود بهره‌برداری کرده و به محور اصلی ترانزیت کالا میان آسیا و اروپا بدل شود تا بتواند بازیگر اصلی نظم نوین جهانی باشد .

 

 

منتظر حضور شما در پیج اینستاگرام iranway هستیم