پشت‌پرده تحرکات غرب در مرزهای شمالی ایران فاش شد

به گزارش پرتال حمل و نقل ، هدف‌گذاری آمریکا برای نفوذ به مرزهای شمالی ایران با هدف بستن رگ حیاتی اقتصاد کشور و انسداد جغرافیایی پی‌ریزی می‌شود .

ماریا زاخارووا ، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ، طی اظهانظر امروز خود ، پیشنهاد واشنگتن درباره مشارکت در طرح کریدوری در منطقه قفقاز را مصداق فریب‌کاری و مغایر با سازوکار تأمین امنیت این منطقه خواند و در این زمینه به ارمنستان و جمهوری آذربایجان درباره پیامدهای چنین طرحی هشدار داد .

وی عنوان کرد که آمریکایی‌ها می‌گویند که ظاهراً راه‌حل منحصر به فردی در این زمینه دارند که چیزی جز فریب‌کاری نیست .

تحولات ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی ، در ماه‌های اخیر به ‌طرز چشمگیری شتاب گرفته است . در رأس این تحرکات ، پیشنهاد بحث‌برانگیز ایالات متحده برای اجاره ۱۰۰ ساله «کریدور زنگزور» به چشم می‌خورد؛ گذرگاهی به‌ ظاهر تجاری ، اما در واقع محل برخورد منافع امنیتی ، سیاسی و اقتصادی قدرت‌های بزرگ .

کریدور زنگزور که قرار است نخجوان را به جمهوری آذربایجان از طریق جنوب ارمنستان (منطقه سیونیک) متصل کند ، اکنون به صحنه تازه‌ای برای اجرای راهبرد مهار ایران تبدیل شده است . ایران که با این طرح به ‌شدت مخالف است ، آن را تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی خود تلقی می‌کند ؛ چرا که این کریدور می‌تواند حلقه نفوذ غرب در مرزهای شمالی‌اش را کامل کند .

جالب‌تر آن که این طرح نه تنها با منافع ترکیه و جمهوری آذربایجان همسو شده ، بلکه حمایت خزنده‌ای از سوی ناتو ، کشورهای ترک‌زبان و حتی برخی دولت‌های خلیج فارس (امارات) نیز کسب کرده است .

به ‌عبارت دیگر ، واشنگتن با بهره‌گیری از یک شرکت خصوصی و پوشش دیپلماتیک ، در تلاش است پایگاه راهبردی جدیدی را دقیقا در مجاورت مرزهای شمالی ایران بنا کند؛ پایگاهی که می‌تواند در آینده نه‌چندان دور به مرکز عملیات‌های اطلاعاتی و مهار اقتصادی ایران بدل شود .

اروپا به دنبال پوشاندن ضعف امنیت انرژی خوددر ظاهر ، پروژه جعلی زنگزور بخشی از راهبرد جدید غرب برای تامین انرژی اروپاست ؛ پس از جنگ روسیه و اوکراین ، اروپا نیازمند مسیرهای جایگزین برای انتقال انرژی شد و نگاه‌ها به منابع گازی آسیای مرکزی و قفقاز دوخته شد . ترکمنستان به عنوان دارنده چهارمین ذخایر گاز جهان ، گزینه‌ای وسوسه‌انگیز است ، اما مسیر انتقال آن به اروپا هنوز مشخص نیست .

واشنگتن به‌ روشنی تلاش می‌کند زنگزور را به مسیری کلیدی برای انتقال گاز آسیای میانه بدل کند ؛ بدون عبور از خاک ایران یا روسیه . از این منظر ، کریدور زنگزور نه تنها ایران را از نقشی راهبردی در تامین انرژی اروپا حذف می‌کند ، بلکه با فراهم کردن بستر اجرایی برای پروژه «ترانس‌خزر»، به تقویت اتحادهای ضدایرانی در منطقه کمک می‌نماید .

گفتنی است در گذشته پروژه نزدیک به ۵ میلیارد دلاری ترانس خزر برای این منظور تعریف شده بود که به دلایل مالی ، حقوقی و فنی تاکنون اجرایی نشده است . البته از مارس سال جاری صادرات سالانه ۲ میلیارد مترمکعب گاز از طریق ایران به ترکیه آغاز شده که در صورت افزایش حجم می تواند به اروپا نیز گسترش یابد .

تقابل راهبردی با محور مسکو - تهران - پکنافزون بر این‌ها ، آمریکا تلاش می‌کند با تسلط بر این کریدور ، نقش چین در «کریدور میانی» پروژه کمربند-جاده (BRI) را نیز مهار کند. روسیه که از ابتدا نگاه میانه‌روانه‌ای به موضوع داشت ، اکنون با رویکرد تهاجمی آذربایجان و غرب دچار تردید شده است . به نظر می‌رسد واشنگتن در پی آن است که از این فضا برای فشار بر مسکو در زمینه جنگ اوکراین بهره‌برداری کند .

همه این تحولات به شکل‌گیری یک محور استراتژیک جدید منجر شده است : محور کشورهای ترک‌زبان ، به‌اضافه ناتو و آمریکا ، در برابر محور سنتی روسیه - ایران - چین .

به گفته حسن کریم‌نیا ، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت ، کریدور زنگزور ، به‌رغم کوتاهی مسیر فیزیکی‌اش ، به میدان مهمی در جنگ سرد نوین میان شرق و غرب بدل شده است .

پیامد برای امنیت اقتصادی ایرانبرای ایران ، این تنها یک گذرگاه جاده‌ای نیست ؛ بلکه مسأله‌ای حیاتی است .

استقرار احتمالی شرکت‌ها یا نهادهای امنیتی غربی در حاشیه مرزهای شمالی کشور ، می‌تواند مسیرهای سنتی تجارت ، ترانزیت و حتی تحرکات نظامی ایران را تحت نظر بگیرد . در این شرایط ، تهران باید با نگاهی چندبعدی به مسئله بنگرد و با دیپلماسی فعال منطقه‌ای ، مانع از تحقق کامل این سناریوی غربی شود .

حضور مؤثر در قفقاز جنوبی ، حمایت از همگرایی منطقه‌ای و تقویت ارتباطات با کشورهای مستقل منطقه ، می‌تواند جلوی شکل‌گیری «محاصره نرم» ایران را بگیرد . کریدور زنگزور ، شاید تنها یک خط ارتباطی باشد ، اما در واقع همان نقطه‌ای است که خطوط قرمز ژئوپلیتیکی ایران ، غرب و شرق در آن تلاقی می‌کنند .

 

 

منتظر حضور شما در پیج اینستاگرام iranway هستیم