بررسی سیاستهای ارتقاء تابآوری اقتصاد در نشست اندیشکده اقتصاد اندیشگاه بیانیه گام دوم
به گزارش پرتال حمل و نقل ، به همت اندیشکده اقتصاد اندیشگاه بیانیه گام دوم ، نشست مجمع اندیشکده اقتصاد با موضوع محوری «بررسی سیاستهای ناظر بر ارتقاء تاب آوری اقتصاد» با حضور جمعی از کارشناسان برگزار شد .
در ابتدای این نشست سید مقداد ضیاءتبار دبیر اندیشکده اقتصاد اندیشگاه بیانیه گام دوم به توضیحاتی در مورد نقاط قوت و ضعف فعالیتهای اقتصادی صورتگرفته در ایام جنگ دوازدهروزه ایران و اسرائیل پرداخت و از کارشناسان خواست دیدگاه خود را در این رابطه بیان کنند .
حسین راغفر اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) اولین سخنران بود که به بیان نظرات خود پرداخت و گفت : کمکهای ۳۰۰ هزار تومانی دولت برای مقابله با مشکلات اقتصادی کافی نیست . بیکاری گسترده و آسیبپذیری اقشار مختلف جامعه ، افزایش خطر شورشهای اجتماعی به دلیل مشکلات اقتصادی و در مقایسه با کمکهای اقتصادی دولتهای غربی (مانند آمریکا) در زمان بحران این مبلغ ناچیز است . تهدیدات نظامی و امنیتی خارجی ، وجود شبکههای نفوذ و تلاش برای بیثباتسازی کشور ، عدم تابآوری کافی اقشار متوسط جامعه از جمله چالشهای پیش روی ماست .
راغفر تأکید کرد : سیاستهای اقتصادی چند دهه اخیر منجر به وضعیت نابسامان فعلی شده است . بیکاری گسترده در میان رانندگان اینترنتی و موتورسواران ، که معیشت آنها بهشدت آسیبدیده است ، وجود دارد . افزایش فقر و آسیبپذیری اقشار مختلف جامعه وجود دارد . بنابراین خطر شورشهای نان و ناآرامیهای اجتماعی به دلیل مشکلات اقتصادی ، احتمال برخورد خشونتآمیز با معترضان و بینالمللی شدن این تقابل ، تهدیدات خارجی و آمادگی ائتلاف غرب برای تهاجم و فعالیت شبکههای نفوذ در داخل کشور برای ایجاد بیثباتی ، کشور را تهدید میکند . راهکار فوری پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به گروههای آسیبدیده است . اقدامات میانمدت و بلندمدت تغییر ریلگذاری اقتصادی و اصلاح سیاستهای اشتباه گذشته و ایجاد عزم سیاسی برای انجام اصلاحات اقتصادی و مقابله با شبکههای نفوذ و جلوگیری از ایجاد بیثباتی است . نگرانیهایی هم وجود دارد که عدم وجود عزم سیاسی لازم برای اصلاحات و تلاش برای تحمیل جام زهر دوم ازجمله آنهاست .
ساسان شاه ویسی دبیرکل اتاق ایران دیگر سخنران این نشست بود ، وی گفت : مدیریت اقتصادی کشور با چالشهای جدی مواجه است ، از جمله عدم آمادگی برای بحرانها ، عدم ارزیابی دقیق سیاستهای اقتصادی ، مشکلات در حکمرانی و اجرای برنامهها و از دست رفتن سرمایه اجتماعی .
شاه ویسی تأکید کرد : برای عبور از بحران و افزایش تابآوری اقتصادی ، باید تغییرات عمیقی در ساختارها ، رویهها و رویکردها ایجاد شود . اقدامات مثبتی که در ایام جنگ ۱۲ روزه رخ داد ناشی از تلاشهای انفرادی بود نه برآمده از ساختار بروکراسی .
جواد اقدس طینت ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه قوه قضائیه در سخنان خود خاطرنشان کرد : با توجه به شرایط جنگی و آسیبهای وارد شده ، اتخاذ سیاستهای انبساطی پولی و مالی با هدف بازسازی و ترمیم زیرساختها ضروری است . باید از انحراف منابع به سمت پروژههای غیرضروری جلوگیری شود .
وی ضمن اشاره به صفهای نان افزود : در بحران ، نظام حکمرانی توانست به سرعت سهمیهبندی را اصلاح کند و مشکل را حل کند. این نشاندهنده تابآوری اقتصاد در شرایط اضطراری است . انبارهای کالاهای استراتژیک در ایران عملکرد خوبی داشتهاند و توانستهاند در مواقع بحرانی ، نیازهای مردم را تامین کنند .
اقدس طینت بر به اهمیت داشتن ظرفیت مازاد در بخشهایی مانند برق و بنزین تاکید کرد و گفت : داشتن ظرفیت مازاد ، به کشور این امکان را میدهد که در برابر شوکها و بحرانها مقاومت بیشتری داشته باشد . بهعنوان مثال ، داشتن ظرفیت مازاد در تولید برق ، باعث میشود که کشور در برابر تهدیدات احتمالی در این حوزه ، آسیبپذیری کمتری داشته باشد. داشتن ظرفیت مازاد در تولید بنزین ، دست نیروهای نظامی را باز میکند و ریسک فعالیتهای نظامی را افزایش میدهد .
نسیم قباشی ، عضو اندیشگاه بیانیه گام دوم ، در ادامه به ارائه دیدگاههای خود پرداخت : یکی از مشکلات اصلی در حوادث اخیر ، عدم تعریف نقش اقتصادی برای کشورهای همسایه و دوست بوده است . این امر باعث شده که این کشورها نقش فعالی در این حوادث نداشته باشند . تعریف منافع اقتصادی برای این کشورها ، از طریق پروژههایی مانند فعالسازی کریدورها و پروژههای ریلی و بندری ، میتواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز بحرانها و یا طولانی شدن آنها داشته باشد .
حسن بیک محمدلو ، عضو اندیشکده اقتصاد در ادامه نشست به موضوع افزایش اختیارات استانداران اشاره کرد و گفت : این امر میتواند به بهبود تابآوری اقتصادی کمک کند . باید یک الگوی حکمرانی جدید با توجه به اختیارات داده شده به استانها ، بهویژه در زمینههایی مانند انرژی ، مدیریت مهاجرت و اسکان اضطراری ، ایجاد شود . در اختیارات داده شده به استانداران ، باید دقت شود و از واردات کالاهایی که میتواند به اقتصاد کشور آسیب برساند ، جلوگیری شود . این امر میتواند باعث بیثباتی در بازار ارز شود .
سپس محمد صالحی به ارائه نقطه نظرات خود پرداخت و با پرداختن به مشکلات بازار و کاهش فروش در ۴۰ روز اخیر افزود : این وضعیت ، تولیدکنندگان را با چالشهای جدی مواجه کرده و بسیاری از آنها تا شهریورماه برای پرداخت حقوق کارگران خود آمادگی دارند ، اما بعد از آن ، مشخص نیست .
وی تصریح کرد : تأکید بر دیپلماسی اقتصادی و تعریف نقش برای کشورهای همسایه ، میتواند به ایجاد ثبات و کاهش آسیبپذیری در برابر بحرانها کمک کند . کاهش فروش و مشکلات بازار، یکی از اصلیترین چالشهای پیش روی تولیدکنندگان است . برای حفظ تولید و جلوگیری از تعطیلی واحدها ، باید راهکارهایی برای بهبود وضعیت بازار و حمایت از تولیدکنندگان ارائه شود . باید بهدقت واردات کالاها را بررسی کرد و از واردات کالاهایی که میتواند به اقتصاد کشور آسیب برساند ، جلوگیری کرد .
سخنران دیگر این نشست ، محمدرضا اسماعیلی ، عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران اظهار کرد : با وجود شناسایی مشکلات اقتصادی ، راهحلهای موثری برای حل آنها ارائه نمیشود . یکی از دلایل عدم موفقیت در حل مشکلات ، عدم توانایی در اجرای راهحلها و تبدیل دانش به عمل است . فهم مدیران اقتصادی از جامعه متفاوت است و این تفاوت باعث میشود که سیاستها و تصمیمات آنها با واقعیتهای جامعه همخوانی نداشته باشد . مردم به مدیران اقتصادی اعتماد ندارند و به همین دلیل ، به دنبال راهحلهای شخصی برای حفظ ارزش داراییهای خود هستند . جامعه با رفتارهای خود مانند خرید دلار و طلا سعی در تنظیم اقتصاد دارد و در برخی موارد ، عملکرد بهتری نسبت به حاکمیت از خود نشان میدهد .
اسماعیلی خاطرنشان کرد : تا زمانی که یک «نسخه» یا سازوکار بهتر برای اداره امور اقتصادی و اجتماعی وجود نداشته باشد ، باید به سازوکارهای خودتنظیمگر جامعه احترام گذاشت . این سازوکارها ، شامل رفتارهایی مانند خرید دلار و سکه در شرایط خاص اقتصادی و همچنین رفتارهای خودجوش در بحرانها (مانند بسیج مردمی در حوادث) میشوند . به جای سرزنش یا تلاش برای سرکوب این سازوکارها ، باید به آنها احترام گذاشت و از آنها حمایت کرد . تلاش برای القای ارزشهای دیگر (مانند "غیراخلاقی" خواندن خرید دلار) در شرایطی که سازوکار بهتری وجود ندارد ، میتواند نتیجه معکوس داشته باشد .
علیرضا خزائی ، کارشناس حوزه بانکی گفت : همچنان مشکلاتی در نقدکردن چکهای برخی بانکها وجود دارد که این موضوع نشاندهنده عدم آمادگی شبکه بانکی در تعامل با یکدیگر است . این موارد باعث کاهش اعتماد مردم به سیستم بانکی میشود . در شرایط بحرانی ، تقاضا برای پول نقد افزایش مییابد و کمبود نقدینگی در برخی بانکها این مشکل را تشدید میکند . با توجه به کاهش اعتماد مردم به بانکها ، مدیریت تقاضا برای وجه نقد در شرایط بحرانی بسیار مهم است .
وی افزود : همچنین اخراج اتباع غیرمجاز میتواند منجر به افزایش قیمت نیروی کار در برخی مشاغل شود ، زیرا کارگران ایرانی تمایلی به انجام این مشاغل ندارند .
رضا توکلی اذعان داشت : سیستم اقتصادی از یک محیط ساده و پایدار به یک محیط پیچیده و ناپایدار تبدیل شده است که این امر باعث ایجاد ابهام و نیاز به رویکردهای جدید شده است . برای حل مشکلات در شرایط پیچیده ، نیاز به یک نظام حکمرانی جدید با محوریت رگولاتوری فناورانه (RegTech) است .
رگولاتوری فناورانه (RegTech) چیست ؟ استفاده از فناوری برای خودکارسازی فرآیندهای انطباق ، تصمیمگیری چندوجهی ، مدیریت ریسک ، کاهش هزینهها ، افزایش شفافیت ، بهبود نظارت و گزارشدهی و بهینهسازی فرآیندهای احراز هویت و مبارزه با پولشویی .
ما نیاز داریم به تغییر از تنظیمگری سنتی (که بر اساس نظرات افراد و مستندات است) به تنظیمگری فناورانه که مبتنی بر فناوری و دادهها است . در نظر گرفتن ویژگیهای بومی ایران در طراحی و پیادهسازی نظام رگولاتوری فناورانه برای افزایش تابآوری ضروری است .
حجتالاسلام علی ذوعلم رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم در پایان جلسهُ ضمن جمعبندی اظهارات مدعوین طی سخنانی گفت : در جامعه ، دو دیدگاه اساسی در مورد مواجهه با مشکلات اقتصادی و اجتماعی وجود دارد .
دیدگاه سازش : این دیدگاه ، بهنوعی ، تمایل به نرمش و سازگاری با شرایط موجود دارد .
دیدگاه انقلابی : این دیدگاه ، بر مقاومت ، ایستادگی و تلاش برای تغییر بنیادین اوضاع تأکید دارد .
جبهه انقلابی (به ویژه اقتصاددانان) باید برای مقابله با دیدگاه سازش ، انسجام بیشتری پیدا کند و راهکارهای خود را برای تابآوری جامعه و تحقق اهداف انقلاب ارائه دهد .
آیا راهحلهای ارائه شده ، بیش از حد به دولت متکی هستند ؟ آیا نقش مردم و بخشهای غیردولتی در نظر گرفته میشود ؟ حلقههای میانی (مانند هیئات مذهبی ، نهادهای سنتی و...) چه نقشی در انسجامبخشی به جامعه و تحقق اهداف انقلاب دارند ؟ آیا نهادهای سنتی در شرایط کنونی وظایفی دارند؟ چگونه میتوان از ظرفیت آنها برای کمک به مردم و حل مشکلات استفاده کرد ؟ چه اقدامات فوری و عملیاتی برای افزایش تابآوری اقتصادی و اجتماعی جامعه میتوان انجام داد؟ آیا دستگاههای بروکراسی (مانند وزارت اقتصاد ، شورای هماهنگی سران قوا و...) در حال اندیشیدن و ارائه راهکار برای حل مشکلات هستند ؟ آیا ظرفیتهای سرمایهگذاری (بهویژه از سوی علاقهمندان به انقلاب و ایران در منطقه) وجود دارد ؟ چگونه میتوان از این ظرفیتها استفاده کرد ؟
وی در ادامه تأکید کرد : باید بر راهحلهایی تمرکز کرد که تابآوری اقتصادی و اجتماعی جامعه را افزایش دهند . جبهه انقلابی باید برای ارائه راهکارهای منسجم و عملیاتی ، تلاش بیشتری کند . باید از ظرفیتهای مردمی ، نهادهای سنتی و حلقههای میانی برای حل مشکلات استفاده کرد . باید به دنبال شناسایی و فعالسازی ظرفیتهای سرمایهگذاری (بهویژه از سوی علاقهمندان به انقلاب و ایران) بود . باید ساختارهایی (مانند کارگروههای تخصصی) ایجاد شود تا به طور مستمر به بررسی و ارائه راهکار برای حل مشکلات بپردازند .
حجتالاسلام ذوعلم بر این نکات تأکید کرد ؛ ضرورت انسجام جبهه انقلاب ، اهمیت یافتن راهکارهای عملیاتی برای تابآوری ، استفاده از ظرفیتهای مردمی و نهادهای سنتی ، توجه به ظرفیتهای سرمایهگذاری و ایجاد ساختارهای تصمیمگیری کارآمد در شرایط کنونی حائز اهمیت هستند .
منتظر حضور شما در پیج اینستاگرام iranway هستیم