توسعه از خط کشی خیابان و رعایت رانندگی در بین خطوط و خط کشی عابر پیاده و چراغ راهنمایی آغاز می شود

من اکنون در کانادا اقامت دارم . اینجا هیچ راننده ای خارج از فاصله بین خطوط رانندگی نمی کند . هیچ عابری خارج از خط کشی عابر ، خیابان را قطع نمی کند . هیچ راننده ای خارج از باند گردش به چپ اقدام به استفاده از دیگر باندها نمی کند . هیچگاه صدای بوق شنیده نمی شود مگر صدای آمبولانس و پلیس و آتش نشانی .

خلاف در رانندگی ، سبب ابطال کارت رانندگی می شود که شهروند با گرفتاری های زیادی روبرو می شود . زیرا کارت رانندگی به منزله کارت شناسایی و هویتی است . البته جریمه خلاف بزرگ هم کمرشکن و هم دادگاهی دارد .

این یعنی نظم و تعریف محدوده و قلمرو هر کس و جریانی . چون همه چیز تعریف شده است . رعایت این موارد ، سبب افزایش احترام به قانون و رعایت آن و بالا رفتن نظم عمومی و سرمایه اجتماعی می شود . الزام همه شهروندان به رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی رکن رکین نظم و حکومت قانون است . موتور سوار و دوچرخه سوار باید به عنوان یک وسیله نقلیه همانند اتومبیل تعریف و ملزم به رعایت قوانین باشد . اگر این موارد را جا بیاندازند ، آدمها هم به نظم در می آیند . هر کسی فقط در محدوه تخصص و وظایف محوله حرکت می کند .

ولی در شرایط کنونی همه چیز عمومی شده است . هر کسی با هر تخصصی در هر کجا ، شغل نامربوط با تخصص و تحصیل فرد باشد ، مسئولیت می پذیرد ولی پاسخگویی هنوز به یک امر جاری و عادی و قانونی تبدیل نشده است .

در ایران همه خودروهای سواری مسافرکشی می کنند ، حتی تاکسی ها (به مصداق گفته برنارد شاو : همه جا دیوانه پیدا می شود حتی در دیوانه خانه) .

برای تاکسی شدن یا حمل مسافر با اتوبوس باید راننده آموزش لازم دیده باشد و هویت فرد مشخص و معین باشد . هر خودرو سواری نباید خارج از چارچوب معین مسافر کشی کند . این نوع فعالیت باید ساماندهی شود .

رژیم پهلوی ادعا داشت که بزودی ایران را به تمدن بزرگ ادعایی خودش خواهد رساند .

می گویند ژیسکار دستن رئیس جمهور فرانسه در سال ۱۹۷۶ که در سفری چهار روزه به ایران داشته ، هنگام ورود به ایران از سوی شاه استقبال می شود . هنگامی که در رولزورویس شاه در کنار او از فرودگاه مهرآباد در امتداد خیابان آیزنهاور (آزادی امروز) به سمت میدان مجسمه (انقلاب امروزی) در حرکت بودند وی به شاه می گوید : "عالیجناب شما هیچ وقت به تمدن بزرگ نخواهید رسید . شاه شوکه می شود و می پرسد چرا ؟ شما چطور به این جمع بندی رسیدید ؟ وی می گوید : "در جوامع پیشرفته ، ابتدایی ترین قوانین و مقرراتی که هر شهروند باید بدان توجه و حتما رعایت کند ، مقررات راهنمایی و رانندگی است . من در طول مسیر دیدم که اتومبیل ها نه تنها بین خطوط رانندگی نمی کنند ، بلکه نظم و مقررات را هم رعایت نمی کنند . هر طور و به هر کجا که دلشان خواست چپ و راست می شوند . خط کشی عابر پیاده را نه پیاده و نه سواره هیچکدام رعایت نمی کنند . مردم از هر کجا که دلشان خواست ، از عرض خیابان می گذرند . شما برای جلوگیری از قطع عرض خیابان توسط عابرین ، وسط خیابان نرده کشیده اید تا مانع از عبور پیاده شوید ولی برخی از روی نرده ها هم می پرند از این سو به آن سو و از آن سو به این سو (هنوز بعد از چهل و پنج سال ما وسط خیابان را نرده کشی کرده ایم) . چراغ راهنمایی بی معنی است . موتور سوار مقررات راهنمایی را رعایت نمی کند". طبیعی بود که شاه حرفی برای مخالفت با او نداشته است .  

می دانیم که در کشورهای پیشرفته شرط کاندیداتوری افراد پارلمان و ریاست جمهوری و مقامات مسئول را نداشتن پرونده تخلف در رانندگی قرار می دهند . چون بر این باور هستند که شهروندی که به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی التزام نداشته باشد نمی تواند مسئولیت پذیر و پاسخگو باشد .

حالا ما اگر این قوانین و مقررات را سخت مراعات کنیم و مامورانی که بحمدلله زیاد هستند ، بکار بگماریم و پیاده و سواره را ملزم به رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی کنیم ، نظم نهادینه خواهد شد . در سال ۱۳۷۸ مدتی رانندگی بین خطوط و جلوگیری از انحراف مسیر کنترل شد . ولی ادامه نیافت و نیمه کاره رها شد .

اصلاح قوانین و سخت گیری و جریمه و تعریف موتور و دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه و ترتیب و تخصیص قوانین و مقررات راهنمایی و رلگانندگی بر آنان، می تواند در راستای حکومت قانون ، حکمرانی خوب ، و افزایش سرمایه اجتماعی مفید باشد .

لازم است این موارد را به صورت مدولار در چند شهر و محله پیاده کنیم تا ببینیم آیا می توان به این بی نظمی ، نظم بخشید .

 

بهرام امیراحمدیان - کارشناس حوزه حمل و نقل