موقعیت ، تخصص و توسعه ؛ سه عامل ایجاد بنادر جدید

به گزارش پرتال حمل و نقل ، همواره توسعه بنادر و ایجاد بنادر جدید توسط عامل "بازار" تعیین شده است ، اما تحقیقات جدید نشان می دهد که بازار آزاد ممکن است همیشه بهترین گزینه و عامل نباشد . تحقیقات موسسه Drewry نشان می دهد که خاورمیانه شهرت زیادی در زمینه ساخت و ایجاد بنادر بزرگ و پر زرق و برق دارد ، در صورتی که برای بهره برداری از بنادر جدید به ظرفیت بالاتر و بیشتری نیاز هست و بعضا این عامل نادیده گرفته می شود ، در این شرایط هیچ تضمینی وجود ندارد که از بنادر جدید به میزان کافی بهره برداری شود و در عین حال بنادر قدیمی تر معمولا دسترسی بهتری به پسکرانه ها دارند . راهکاری که بسیاری از دولت ها در این مواقع اتخاذ می کنند این است که بنادر قدیمی خود را تعطیل کرده و حجم عملیات را به بنادر جدید منتقل کنند ، برای مثال می توان به بندر قدیمی مسقط در عمان اشاره کرد که برای حمل کانتینر بسته شد و تردد ۳۵۰ هزار TEU به  بندر صُحار در ۲۳۰ کیلومتری آن منتقل شد ؛ اما خاورمیانه استثناء است نه یک قاعده . در اکثر مکان های دیگر، دولت ها و مقامات بندری با توجه با بازار و با تکیه بر این واقعیت که بنادر جدید تسهیلات بهتر ، آب عمیق تر و سطح خدمات بالاتر ارائه می دهند ، تصمیم می گیرند که از کدام بنادر استفاده کنند . از نظر اقتصادی و زیست محیطی ، توسعه پایدار بنادر نه تنها برای دولت به عنوان متصدیان مدیریت بندر بلکه برای مقامات بندر و اپراتورهای ترمینال یک مسئله بسیار مهم است . هماهنگ سازی نقش ها و کارکردهای هر بندر با اهداف توسعه پایدار (SDG) حایز اهمیت است زیرا بنادر تأثیر مستقیمی در حمل و نقل بین المللی و داخلی و همچنین توسعه اقتصادی و اجتماعی محلی و ملی دارند . مدل توسعه بندر در ارتباط با روند توسعه بنادر در دنیا ، مدل anyport یکی از مدل های معروفی است که در بسیاری از موارد مورد توجه قرار می گیرد . این مدل نحوه و روند توسعه بندر در بعد مکان و زمان را شرح می دهد . این مدل یک فرآیند پنج مرحله ای را ارائه می دهد تا نشان دهد که چگونه امکانات در یک بندر معمولی توسعه پیدا می کند . در این مدل بندر اولیه با اسکله های جانبی کوچک در مجاورت مرکز شهر شکل می گیرد و توسعه اسکله ها در مراحل اولیه محصول پیشرفت فناوری های دریایی و پیشرفت در کاربری محموله و بار ورودی به بندر است . فاز بعدی توسعه بر اساس فاصله گرقتن بندر از هسته شهری نمایان می شود و اسکله ها دورتر ازمناطق تجاری و مرکزی شهرها ساخته می شوند . در مراحل پایانی ، افزایش تخصصی سازی در امر حمل بار ، افزایش حجم کشتی ها و تقاضای روزافزون برای فضای بیشتر حمل و نقل و انبارداری منجر به فعالیت بندر در مکانه ایی می شود که به دور از قدیمی ترین امکانات بندر قرار دارند . بنابراین زیرساخت های بندری طی چندین دهه و در بعضی موارد طی مدت زمان بسیار بیشتری توسعه پیدا می کنند . سه مرحله اصلی در فرآیند توسعه بندر بر اساس این مدل می توان چنین توصیف کرد : موقعیت موقعیت اولیه بندر کاملاً به ملاحظات جغرافیایی وابسته است ، برای مثال دورترین نقطه قابل پیمایش در داخل خاک کشور که توسط کشتی ها قابل دسترسی است . قبل از انقلاب صنعتی ، بنادر از نظر امکانات پایانه خود معمولا شناخته شده نبودند . در ابتدا فعالیت های مرتبط با بندر عمدتاً در انبارداری و عمده فروشی متمرکز می شود که در مکان هایی مستقیم در مجاورت بندر واقع شده بودند . موقعیت بندری در ابتدا یک عنصر اصلی از مرکز شهر است . توسعه انقلاب صنعتی چندین تغییر ایجاد کرد که بر فعالیت های بندر تأثیر گذاشت ، در این فاز اسکله ها گسترش یافته و اسکله های بیشتر  برای پاسخگویی به میزان فزاینده بار و مسافر و همچنین کشتی های بزرگتر ساخته می شوند . با گسترش ابعاد کشتی ها، کشتی سازی به فعالیتی تبدیل شد که نیاز به ساخت اسکله های مخصوص به خود را خواهد داشت . در ادامه ، ادغام خطوط ریلی با پایانه های بندری امکان دسترسی به مناطق وسیع با رشد متناسب پسکرانه ها و افزایش ترافیک دریایی را در پی خواهد داشت . فعالیت های مرتبط با بندر نیز گسترش یافته و شامل فعالیت های صنعتی نیز می شود . تخصص  مرحله بعدی شامل ساخت اسکله های تخصصی برای حمل بار مانند کانتینرها ، سنگ معدن ، غلات ، نفت و زغال سنگ است که نیاز به انبارداری را به طور قابل توجهی گسترش می دهد . کشتی های بزرگتر غالباً به لایروبی برای دسترسی به عمق بیشتر و یا ساخت اسکله های طولانی تراحتیاج دارند. همه این تحولات باعث می شود تجهیزات و زیرساخت های جدید از محل اولیه احداث بندر فاصله گرقته و بالطبع افزایش ظرفیت برای عملیات بندری نیز حاصل شود .