علیرضا ابن رحمان

در اول خرداد سال ۱۳۴۰ در بندر شاهپورکه اینک به بندر امام خمینی (ره) موسوم است ، در خانه ای محقر و چوبی که تنها ۵۰ متر با دریا فاصله داشت ، کودکی به دنیا آمد که آنچنان که آینده نشان داد انس و الفتی ناگسستنی با بندر و دریا داشت. خودش در این باره می گوید : "دردوران کودکی از هر فرصتی استفاده می کردم و خود را به آغوش آب های آرام دریا می سپردم ، گرچه این کار خطرهای زیادی در پی داشت و اغلب تنبیه پدر را موجب می شد ، اما نجوای آرام دریا در گوش من آن چنان قوی و اغوا کننده بود که به خاطرش تمام خطرها و کتک ها را به جان می خریدم."

در آن سال ها هنوز کارخانه ها و تاسیسات پتروشیمی همچون قارچ های سمی ! برخاک بکر بندر ، نروییده و آب آبی رنگ دریای بندر را به انواع  مواد شیمیایی نیالوده بودند ، لاجرم آب دریا پاک و سالم و مملو از ماهیان خوش رنگ و خوش طعمی بود که قوت غالب اهالی را تامین می کرد و این فرصت استثنایی را در اختیار کودکانی همچون من می گذاشت که با قلاب کوچک خویش سهم خانواده را از خوان پر نعمت دریا به دست آورند.

در روزهای جمعه همراه با دو برادر خود آن قدر ماهی از دریا بیرون می کشیدیم که مجبور می شدیم بخش اعظم آن را در بشقاب ریخته و برای همسایه ها ببریم. شاید مهمترین دلیل این کار آن بود که در آن سال ها تقریبا هیچ خانواده ای در بندر یخچال نداشت. در چنان شرایط سخت و طاقت فرسا ، شهر از آب لوله کشی نیز بی بهره بود و واگن های آب مورد نیاز اهالی را از اهواز به بندر می آوردند و سپس در بندر سقاها با دلوهایی که بردوش خود می گذاشتند ، کوچه به کوچه می گشتند و به اهالی آب می فروختند. ناگفته پیداست که آبی این چنین ، فرسنگ ها با استانداردهای بهداشتی رایج امروز فاصله داشت.

شرح سختی های زندگی اهالی بندر در آن روزگار از حوصله این مقال خارج است و فرصت و فضای بیشتری می طلبد ، پس این سخن بگذار تا وقت دگر ...

جناب آقای علیرضا ابن رحمان مولف ، محقق و تاریخ دان معاصر ، کتاب های خاطرات متعددی را به چاپ رسانده اند. از نظر بعد تاریخ دانی باید اشاره کرد که ، تاریخ ایران مملو از مجهولاتی است که مانع آگاهی اهل تحقیق در امر تاریخ نگاری می شود. این مجهولات در مقاطعی افزون تر از سایر دوران هاست. نمونه بارز آن را در دوره حکومت قاجارها می بینیم ، اطلاعات ما در مورد چگونگی وقایع تاریخی در شهرهای دور از مرکز بسیار اندک و مبهم است. بنادر کشور نیز در شمول این قاعده قراردارند. بر این اساس سال هاست که آقای ابن رحمان به خاطر عشقی که به تاریخ میهن می ورزند ، در حد وسع و توان خویش چراغ کوچکی برداشته و بر بخش های تاریک تاریخ بنادر ایران می تابانند ، حاصل این تحقیقات و پژوهش ها کتاب های چاپ شده و نشده زیراست :

۱- خاطراتی از بندر امام خمینی (ره)

۲- نگاهی به تاریخ بندر امام خمینی (ره) با گذری بر تاریخ خوزستان

۳- بندر امام خمینی (ره) ازمنظر اسناد تاریخی (دوجلد)

۴- دستورالعمل حکومت بنادر فارس (به اهتمام)

۵- گزارشی از جنوب (به اهتمام)

۶- کنکاشی دراسناد تاریخی بنادر استان هرمزگان (در دست چاپ)

۷- تاریخ گمرکات کشور در آیینه اسناد مکاتبات اداری (درحال آماده سازی)

یکی دیگر از اقداماتی که حوزه آشنایی علاقه مندان به تاریخ بنادر و دریانوردی به آن اهتمام ورزیده ام کمک و کارشناسی در راه تاسیس موزه های بندری و دریایی بنادر کشور بوده است. هم اینک این موزه ها در بنادر شهید رجایی ، بندر امام خمینی (ره) و بندر امیرآباد یا راه اندازی شده و یا درحال راه اندازی است. هدف از برپایی این گونه موزه ها آشنایی بازدیدکنندگان با ابزار آلات قدیمی و کهن دریانوردی و آگاهی بخشی در مورد سیر تغییر و تحولات این تجهیزات است. درغرفه های این موزه ها وسایلی متعلق به چند صد سال پیش ومرتبط با امور بندری و دریانوردی نگهداری می شود. این تجهیزات شامل موارد زیر است :

۱- انواع قطب نما

۲- انواع ساعت های خورشیدی

۳- بادنماها

۴- اسطرلاب ها

۵- ارتفاع سنج ها

۶- دوربین ها

۷- نقشه های دریایی

۸- چراغ های دریایی

و وسایل گوناگون دیگری است.

در بخش رسانه ها > کتب تخصصی ، می توانید کتاب های جناب آقای ابن رحمان را مشاهده نمایید.