کیفر بزه های مربوط به راه آهن
قانون کیفر بزه های مربوط به راه آهن - مصوب فروردین ماه ۱۳۲۰ (ماده ۱ تا ۲۴)
ماده ۱ ـ
هرکس خاک ریز ، خاک بر ، پل ، تونل ، دیوار ، سد ، ابنیه ، بالاست ، تراورس ، ریل ، پیچ و مهره ریل ، اتصالی ریل ، علایم خطر ، تیرهای تلفن و تلگراف و سیم های آن و وسایل نقلیه راه آهن را خراب کند و به طور کلی عملی نماید که موجب خروج قطار از خط یا تصادم یا حادثه مهم دیگری شود به حبس با اعمال شاقه از ۵ تا ۱۵ سال محکوم می شود و اگر در نتیجه حادثه یک یا چند نفر کشته شوند مرتکب محکوم به اعدام خواهد شد. هرگاه عمل منتهی به یکی از حادثه های مذکور نگردد در غیر موارد خرابی پل ، تونل و سد مرتکب به ۲ سال تا ۷ سال حبس مجرد و در مورد پل و تونل و سد از ۴ سال تا ۱۰ سال حبس با اعمال شاقه محکوم می شود.
ماده ۲ ـ
هرکس در غیر مورد مذکور در ماده ۱ در متعلقات راه آهن عملی نماید که بیم خروج قطار از خط یا تصادم یا حادثه مهم دیگر برود مرتکب به حبس مجرد از ۲ تا ۵ سال محکوم می شود و هرگاه عمل مذکور برای حرکت قطار فقط ایجاد مانعی نماید و به طور کلی اسباب اختلال حرکت قطار را فراهم کند مرتکب به حبس تادیبی تا ۲ سال محکوم می شود.
ماده ۳ ـ
هرگاه بزه های مذکور در ماده ۱ و ۲ در اثر توطئه و تبانی دو نفر یا بیشتر انجام یابد یک ثلث از کیفری که قطع نظر از تبانی برای مرتکب منظور می شود به کیفر مرتکب افزوده خواهد شد جز در مورد اعدام که مرتکب به همان کیفر محکوم می شود.
ماده ۴ ـ
هر گاه برای ارتکاب بزه های مذکوره در ماده ۱ جمعیتی از ۳ تن به بالا تشکیل شود ، تشکیل دهندگان و محرکین فقط برای همین عمل به حبس تادیبی از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم می شوند. کسی که عضو این جمعیت شده باشد فقط برای همین عمل به حبس تادیبی از ۳ ماه تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
هر یک از شرکت کنندگان که جمعیت مذکور در مواد فوق را منحل یا موجبات انحلال آن را فراهم سازند یا از جز توطئه کنندگان و عضویت جمعیت خارج شوند یا از وقوع بزه یا توطئه یا تشکیل جمعیت برای ارتکاب بزه مانع شوند یا وجود جمعیت و تصمیمات آن را به مامورین دولت افشا کنند از کیفر معاف خواهند بود مشروط بر اینکه پیش از تعقیب و پیش از وقوع بزه که جمعیت برای ارتکاب آن تشکیل شده اقدامات مزبور به عمل آمده باشد.
هرکس اعمال مذکور در مواد ۱ و ۲ را از روی بی مبالاتی یا غفلت انجام دهد در مواردی که کیفر بزه عمدی ، اعدام یا حبس با اعمال شاقه است به حبس تادیبی از ۱ سال تا ۳ سال و به تادیه غرامت از دویست تا ده هزار ریال محکوم می شود. در مواردی که برای بزه عمدی حبس مجرد مقرر شده کیفر مرتکب حبس تادیبی از ۳ ماه تا ۲ سال و تادیه غرامت از صد تا هزار ریال می باشد.
هرکس وسایل نقلیه راه آهن را ضایع یا خراب کند به طوری که از خاصیت بهره برداری بیندازد در صورتی که وسایط نقلیه از قبیل لکوموتیو یا اتوموتوریس باشد به حبس مجرد از ۲ تا ۵ سال محکوم می شود و در مورد سایر وسایط نقلیه راه آهن کیفر مرتکب حبس تادیبی از ۶ ماه تا ۳ سال خواهد بود مگر این که عمل مشمول عنوان شدیدتری باشد که در آن صورت مرتکب به کیفر همان بزه محکوم می گردد.
مسافری که بدون جهت علامات موجوده در واگن ها را از قبیل ترمز خطر و غیره به کار برد و قطار بایستد به تادیه غرامت از دویست تا پانصد ریال ملزم خواهد شد.
مسافری که به تجهیزات واگن از قبیل چراغ ، توری های پنجره ، شیشه ، پرده ، جایگاه جامدان زیانی وارد آورد به پرداخت خسارات طبق تعرفه راه آهن مصوب وزارت راه ملزم خواهدشد. برای خسارتی که قابل پیش بینی در تعرفه نبوده با رعایت اینکه مقدار خسارت از یکصد ریال تجاوز نکند طبق تشخیص اداره راه آهن ملزم خواهد شد در صورتی که عمل مشمول عناوین کیفری باشد به کیفر مقرر برای آن عمل نیز در مراجع صالحه محکوم می شود.
وجوه مذکور در ماده ۸ به تشخیص رییس قطار و وجوه مذکور در ماده ۹ مطابق تعرفه یا تشخیص راه آهن به حسب مورد در مقابل قبض رسمی اداری دریافت می گردد. در صورتی که وارد کننده خسارات اعتراضی داشته باشد می تواند پس از پرداخت وجه تا مدت ۶ ماه به یکی از دادگاه های شهرستان خط سیر مراجعه نماید.
حمل مواد زود اشتعال و قابل احتراق و انفجار بدون اطلاع اداره راه آهن ممنوع است و مسافری که بدون اطلاع راه آهن مواد مزبور را در جامه دان ها و اثاثیه خود در واگن ها حمل کند یا آنها را جزو اثاثیه خود به قسمت حمل و نقل (توشه) بسپارد و همچنین هرکس بدون استحضار راه آهن مواد مزبور را برای حمل به وسیله واگن های باری تحویل نماید محکوم به تادیه غرامت از دویست تا دو هزار ریال خواهد گردید. در صورتی که عمل مزبور منجر به حریق یا حادثه دیگری گردد که جرم شدیدتری شناخته شده باشد مرتکب به کیفر آن بزه محکوم خواهد شد.
هرگاه کسی باعث تضییع یا تلف مالی بشود که برای حمل به راه آهن سپرده شده است درقبال بنگاه راه آهن مسئول خساراتی است که از این جهت به راه آهن وارد شده باشد.
(اصلاحی ۱۳۴۹/۰۴/۰۷) هرکس در حریم راه آهن بدون اجازه کتبی بنگاه راه آهن ساختمان یا حفریات و به طور کلی هر دخل و تصرفی نماید علاوه بر اجبار به اعاده محل به صورت اولیه محکوم به تادیه غرامت از پانصد تا پنج هزار ریال خواهد شد. آنچه پیش از اجرای این قانون داخل درحریم بوده در صورتی که راه آهن اجازه ابقای آن را ندهد مالک آن ملزم است که آن را از حریم راه آهن بردارد و اگر امتناع نماید راه آهن آن را برخواهد داشت و یا در صورت موافقت راه آهن به بهای عادلانه به راه آهن واگذار می شود. حریم راه آهن عبارت از ۱۷ متر فاصله به هر یک از دو طرف محور خط می باشد و تجاوز به محدوده ایستگاه ها در حکم تجاوز به حریم خط آهن می باشد.
نگاهداری و چراندن دام در حریم راه آهن ممنوع است و راه آهن مسئول خسارت وارده که از تلف آنها حاصل می شود نخواهد بود. اگر از این راه خساراتی به راه آهن وارد شود مالکین دام ها در قبال راه آهن مسئول خواهند بود.
تا مسافت کمتر از ۵۰ متر از خط آهن ساختن بناهایی که دارای سقف پوشالی باشد و خرمن نمودن کاه و علف و انبار نمودن مواد زود احتراق و زود اشتعال ممنوع است و متخلفین محکوم به تادیه غرامت از دویست تا دو هزار ریال خواهند شد.
هر یک از کارمندان راه آهن که متصدی راندن یا وظیفه دار تشکیل یا حرکت قطار می باشند لکوموتیو ، واگن ، در زین یا هرگونه وسیله نقلیه را که می داند معیوب است و در صورت سیرموجب مخاطره خواهند شد به راه اندازد و یا به مناسبت وظیفه مانع تشکیل قطار و حرکت آن نشود ، به حبس تادیبی از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم می شود. همین کیفر درباره کارمندانی که از معیوب بودن وسایل نقلیه مطلع و برحسب وظیفه مکلف به آگاه ساختن مقامات مربوطه بوده و آن مقامات را مسبوق نساخته اند اعمال می گردد.
رییس قطار ، راننده ، ترمزبانان و سوزن بانان که برخلاف مقررات در موقع حرکت قطار تا رسیدن آن به مقصد یا در موقع حرکت و ورود قطار به ایستگاه محل خدمت خود را ترک و یا وظیفه خود را انجام ندهند به حبس تادیبی از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می شوند.
متصدیان حفظ ساختمان و بناهای مربوطه به راه آهن یا آلات فنی آن که مسئول نگاهداری خط و نظارت ساختمان ها و به طور کلی مامور حفظ اموال راه آهن اعم از فنی و غیرفنی می باشند اگر وظیفه خود را ترک کنند محکوم به حبس تادیبی از ۱ ماه تا ۶ ماه خواهند شد. هرگاه بزه های مذکور در این ماده و دو ماده پیش منتهی به تصادم یا خروج قطار از خط و یا حادثه مهم دیگری بشود مرتکب به ۲ تا ۳ سال حبس مجرد محکوم خواهد شد و اگر در نتیجه حادثه کسی کشته شود به حبس با اعمال شاقه از ۳ تا ۱۰ سال محکوم می گردد.
اگر مامورین راه آهن از امر مافوق خود که برای احتراز از خطر و حادثه راه آهن صادر شده تخلف کنند به حبس تادیبی از ۱ ماه تا ۶ ماه محکوم خواهند شد و چنانچه این تخلف منجر به حادثه راه آهن شود مرتکب به ۲ تا ۳ سال حبس مجرد محکوم می شود و اگر در نتیجه حادثه کسی کشته شود کیفر مرتکب حبس با اعمال شاقه است از ۳ تا ۱۰ سال.
هرگاه کارمند راه آهن از ساختمان ها ، تجهیزات ، کارخانجات ، تاسیسات ثابت و وسایط نقلیه و غیر آن نقشه ، عکس یا اطلاعاتی را که جنبه سری دارند و افشای آن برخلاف مصالح راه آهن و یا مصالح عمومی کشور باشد به کسی بدهد و یا کسی را برای به دست آوردن چنین اسناد و مدارک کمک نماید ، در صورتی که عمل بزه شدیدتری نباشد به حبس مجرد از ۲ تا ۵ سال محکوم می شود.
چنانچه کارکنان لکوموتیو اعم از راننده یا آتشکار و همچنین سایر کارمندان راه آهن که مسئول تامین آمد و شد قطار هستند در غیر مورد مذکور در ماده ۶ مرتکب بی مبالاتی یا غفلت بشوند که منجر به زیان دولت بشود ، علاوه بر جبران خسارت به حبس تادیبی از ۱ ماه تا ۱ سال محکوم می شوند.
کدخدایان و دهبانانی که به امر مقامات مربوطه مواظبت قسمتی از راه آهن به عهده آنها واگذار شده ، هرگاه در انجام ماموریت خود بی مبالاتی و یا غفلتی بنمایند که موجب شود کسی به راه آهن خرابی وارد نماید به ۳ ماه تا ۳ سال حبس تادیبی محکوم می شوند.
هرگاه اعمال مذکور در این قانون منتهی به نتایج قابل کیفری گردد که در این قانون پیش بینی نشده است مقررات سایر قوانین کیفری مجرا خواهد بود.
وزارت راه می تواند ضمن آیین نامه ای که به موجب ماده ۴ قانون سازمان بنگاه راه آهن دولتی ایران مصوب ۱۲ مرداد ۱۳۱۴ اختیار تنظیم آن داده شده از نظر انتظام و انضباط کارهای راه آهن برای تخلف کارمندان راه آهن از مقررات یا دستورهای روسای مافوق در موارد لزوم از ۱ روز تا ۲۰ روز حبس انضباطی پیش بینی نموده و آن آیین نامه را پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذارد. طرز رسیدگی و مرجع شایسته نیز در آیین نامه مذکور معین خواهد شد.
| |