اصطلاحات تخصصی حمل و نقل ریلی
با بررسی مقررات مربوط به حمل و نقل ریلی اصطلاحات تخصصی خاصی که دارای کاربرد در قوانین و مقررات باشد ملاحظه نشد ، لیکن در برخی از مقررات حمل و نقل جاده ای که بعضا مشترک با حمل و نقل ریلی نیز می باشد اصطلاحاتی وجود دارد که به ذکر این قبیل اصطلاحات اکتفاء می شود. از آنجا که عناوین اغلب قوانین و مقررات را عموما عبارات طولانی تشکیل می دهد لذا برای مشخص شدن منبع مربوط به هر اصطلاحی و برای رعایت اختصار ، در مقابل هر اصطلاحی به ذکر نام اختصاری مربوط به مصوبه ای که همان اصطلاح از آن استخراج شده اکتفاء گردیده است.
برای سهولت مراجعه نام کامل مصوبات با علامت اختصاری انتخاب شده برای هریک ذیلا درج می گردند :
اداره گمرک بین راه : یعنی اداره گمرک یک طرف متعاهد که واحد حمل و نقل در جریان عملیات ترانزیت بین المللی به آن وارد یا از آن خارج می گردد. (ق. گ. ت. ب. ک)
یعنی شخصی که اظهارنامه ترانزیت بین المللی را امضا می کند یا اظهارنامه مذکور به نام او امضا شده باشد. (ق. گ. ت. ب. ک)
ذکر اوصاف و مشخصات کامل کالا در اظهارنامه تسلیمی به گمرک است ، به شکلی که با توجه به آن اوصاف و مشخصات کالای اظهار شده مشخص و از غیر آن به نحو روشن متمایز گردد. (ق. ا. گ)
عبارت است از برگه ای (فرمی) چاپی که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران چاپ شده و جهت اظهار کالاهای عبوری خارجی مورد استفاده قرار می گیرد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
عبارت است از برگه ای (فرمی) چاپی جهت اظهار اجمالی کالا که در بدو ورود آن توسط هدایت کننده وسیله حمل یا نماینده شرکت حمل و نقل و یا نماینده راه آهن به گمرک یا بندر یا فرودگاه ، حسب مورد تسلیم می گردد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
عبارت است از ذکر اوصاف و مشخصات کامل کالا در اظهارنامه تسلیمی که جهت عبور خارجی کالا یا گمرک ارایه می گردد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
عبارت است از ذکر مشخصات کلی کالا که در اظهارنامه اجمالی به گمرک یا بندر ارایه می گردد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
سندی است مبین مالکیت کالا که حمل کننده یا نماینده وی پس از وصول کالا صادر می نماید و حاکی از حمل کالای معینی از یک نقطه (مبدا حمل) به نقطه دیگر (مقصد حمل) با وسیله حمل مورد توافق (کشتی ، کامیون ، قطار ، هواپیما یا ترکیبی از آنها) کرایه حمل معین می باشد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
یعنی شیئی یا اشیا سنگین یا حجیم که به علت وزن ، ابعاد یا نوع ، معمولا در واحدهای حمل و نقل بسته حمل نمی شوند ، مشروط بر این که به سهولت شناخته شوند. (ق. گ. ت. ب. ک)
یعنی آرایش و ترتیبی از روزنه ها و سطوح در بالا و یا پایین کانتینر جهت حمل و نقل ، روی هم چینی و یا محکم و محفوظ نگاهداشتن آن. (ک. ک. ا)
عبارت است از سند حواله تحویل کالا به صاحب آن یا عبور دهنده که از سوی متصدی حمل و یا نماینده وی به عنوان گمرک ، با رعایت ضوابط و مقررات مربوط صادر می گردد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
عبارت است از نسخه دوم اظهارنامه عبور خارجی که توسط ادارات گمرک تایید و صادر می گردد. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
در چهارچوب کریدور (دالان) حمل و نقل بین المللی ، عبارت از نقاط عبور مرزی ، پایانه های گمرکی ، ایستگاه های تحویل و تحول واگن ها ، ایستگاه های تغییر بوژی و همچنین خطوط آهن و بنادر حمل ترکیبی و کشتی های رو-رو ، اعم از موجود یا آتی است که در امر حمل و نقل بین المللی در کریدور شمال - جنوب حایز اهمیت فراوان می باشد. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
وجوهی است که میزان آن به موجب جدول تعرفه گمرکی ضمیمه این قانون امور گمرکی تعیین و دریافت می شود. (ق. ا. گ)
عبارت است از تفاوت میان حداکثر میزان یا وزن ناخالص مفید و موثر و وزن خود کانتینر. (ک. ک. ا)
عبارت است از حداکثر وزن مجاز کانتینر همراه با محموله آن. (ک. ک. ا)
نوعی خدمت حمل و نقل برای جابجایی مسافر با هر نوع وسیله نقلیه می باشد. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
منظور جابجایی کالا ومسافر از قلمرو ملی حداقل دو طرف این موافقتنامه توسط شقوق مختلف حمل و نقل می باشد (ق. م. ب. ک. ش. ج)
یعنی حمل ونقل میان نقاط مبداء و مقصد که در قلمرو دو کشور که به کنوانسیون بین المللی کانتینرهای ایمن ، مصوب سال ١٩٧٢ در مورد دست کم یکی از اعمال می شود ، قرار گرفته است. کنوانسیون بین المللی کانتینرهای ایمن مصوب سال ١٩٧٢ همچنین زمانی که بخشی از عملیات حمل ونقل میان دو کشوری انجام شود که در قلمرو یکی از آنها این کنوانسیون اعمال می شود اجرا می گردد. (ک. ک. ا)
منظور جابجایی کالا به نحوی است که خصوصیات فیزیکی - شیمیایی و وزن محموله در حدود معین باقی بماند.
دفتر بارگیری : یعنی اداره گمرک هر یک از طرف های متعاهد که به منظور تسهیل در شروع عملیات ترانزیت بین المللی در گمرک مبدا واحدهای حمل و نقل تحت نظارت آن به مهر گمرکی ممهور می گردد. (ق. گ. ت. ب. ک)
وجوهی است که بر اساس قانون انحصار تجارت خارجی به موجب تصویب نامه هیات وزیران برقرار می گردد. (ق. ا. گ)
وجوهی است که وصول آن طبق مقررات به عهده گمرک واگذار می شود. (ق. ا. گ)
یعنی حمل کالاها از گمرک مبدا به گمرک مقصد تحت سیستم مقرر قرارداد گمرکی ترانزیت بین المللی کالاها. (ق. گ. ت. ب. ک)
عبارت است از عبور کالا تحت نظارت گمرکی از قلمرو یک طرف متعاهد به طوری که نقاط مبداء و مقصد آن در خارج از قلمرو یک طرف متعاهد به طوری که نقاط مبداء مقصد آن در خارج از قلمرو کشور یاد شده واقع باشد. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
عبارت از یک شخص حقوقی یا حقیقی که در واقع مسئولیت جابجایی کالا و نیز بهره برداری از تسهیلات حمل و نقل را بر عهده دارد و کالا و مسافر و بار همراه آنها را طبق قوانین ملی طرف های متعاهد در مسیر کریدور (دالان) حمل و نقل بین المللی شمال - جنوب جابجا می نماید. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
به تمامی محمولاتی اطلاق می شود که توسط واگن ، کانتینر یا سایر وسایل حمل و نقل مجاز بر طبق قوانین ملی طرف های متعاهد جابجا می شوند. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
منظور مجموعه ای از سیستم های اصلی حمل و نقل (اعم از موجود و آتی) است که طرف های متعاهد را با یکدیگر مرتبط ساخته و علی القاعده دارای تجهیزات کافی به منظور بهره برداری از انواع وسایل نقلیه می باشد ، به گونه ای که امکان حمل و نقل بین المللی کالا و مسافر را به ویژه به مراکز عمده تجمع آنها فراهم می نماید. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
کریدوری است از هند ، عمان (از طریق دریا) به ایران و با عبور از خاک ایران ، دریای خزر ، روسیه فدراتیو و ماوراء آن و بالعکس. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
یعنی رکنی از تجهیزات حمل و نقل که دارای ویژگی های زیر باشد :
کانتینر : به وسیله حمل با مشخصات زیر اطلاق می گردد :
به معنای کانتینری است که ساخت آن در تاریخ لازم الاجرا شدن کنوانسیون بین المللی کانتینرهای ایمن مصوب سال ١٩٧٢ یا پس از آن آغاز شد باشد. (ک. ک. ا)
یعنی به معنای کانتینری است که کانتینر جدید نباشد. (ک. ک. ا)
یعنی هرگونه کالا ، اجناس ، مال التجاره و اقلامی از هر نوع که در کانتینرها حمل می شوند. (ک. ک. ا)
منظور استفاده کننده از خدمات حمل و نقل مسافر با هر نوع وسیله نقلیه می باشد ، که برای این امر قراردادی منعقد شده باشد. (ق. م. ب. ک. ش. ج)
عبارت است از مالک به گونه مقرر در حقوق داخلی عضو یا مستاجر یا امین ، چنانچه توافق میان طرف ها مقرر نماید که مالک به اعمال مسئولیت خویش برای نگهداری و بازدید و بازرسی کانتینر توسط چنین مستاجر یا ایمنی بپردازد. (ک. ک. ا)
عبارت است از ودیعه نقدی یا ضمانت نامه بانکی به صورت فردی یا جمعی تضامنی یا بیمه نامه که به منظور تضمین انجام تعهدات گمرکی کالای عبوری از طرف عبور دهنده به گمرک تودیع می شود. (آ. ق. ح. ن. ع. ک. خ)
به معنای وزن کانتینر خالی همراه با تجهیزات فرعی ثابت شده بر روی آن می باشد. (ک. ک. ا)
وجوهی است که میزان و شرایط آن با تصویب هیات وزیران برای تخلیه و باربری و بارگیری ، انبارداری ، آزمایش و تعرفه بندی ، بدرقه کالا و خدمات فوق العاده تعیین می شود. ترتیب وصول و نحوه مصرف این وجوه طبق آیین نامه گمرکی تعیین می شود. (ق. ا. گ) | |