کشتی نفتکش

کشتی نفتکش شناور ویژه ای است که برای حمل مقادیر بالای نفت طراحی شده است. به طور کلی دو نوع تانکر نفت وجود دارد، تانکر نفت خام و تانکر فرآورده های نفتی. به نفتکش بزرگی که ظرفیت آن از ۱۶۰ تا۳۲۰ هزار تن باشد اصطلاحا نفت کش غول پیکر (VLCC) گفته می شود. به نفتکش بسیار بزرگی که ظرفیت آن بیش از ۳۲۰ هزار تن باشد نفتکش کوه پیکر (ULCC) می گویند.

کشتی نفتکش مخصوص حمل نفت خام به صورت فله طراحی و ساخته شده است. این کشتی ها در ابعاد مختلف وجود دارند. سطح عرشه این کشتی ها از لوله ها و پمپ ها پوشیده شده است که مخصوص حمل و انتقال نفت خام هستند. نفتکش جدید دارای پوشش های خاص برای جلوگیری از نشت نفت به آب دریا هستند.

ظرفیت و اندازه این نفتکش ها متفاوت است ولی برای طبقه بندی آنها حدودی را تعریف کرده اند که بر حسب گنجایش نفت خام تقسیم بندی شده است.

هندی سایز : بین  ۱۰/۰۰۰ تا ۳۴/۹۹۹ تن

هندی مکس : بین ۳۵/۰۰۰ تا ۴۹/۹۹۹ تن

پانا مکس : بین ۵۵/۰۰۰ تا ۷۹/۹۹۹ تن

افرا مکس : بین ۸۰/۰۰۰ تا ۱۱۹/۰۰۰ تن

سوئز مکس : بین ۱۲۰/۰۰۰ تا ۱۹۹/۹۹۹ تن

(Very Large Crude Carrier (VLCC  :  بین ۲۰۰/۰۰۰ تا ۳۱۹/۰۰۰ تن

(Ultra Large Crude Carrier (ULCC  :  بیش از ۳۲۰/۰۰۰ تن که بزرگترین آن ۵۶۴/۹۳۹ تن گنجایش دارد.

شکل ظاهری نفتکش ها تقریبا شبیه کشتی های فله بر بوده ، به جای دریچه های بزرگ در روی مخازن دارای دریچه های کوچکی می باشند که از آن دریچه ها به منظور بازرسی مخازن استفاده می گردد. عمل تخلیه و بارگیری در نفتکش ها با پمپ های قوی انجام می گیرد. برای نصب این پمپ ها محل جدایی غیر از محل مخازن و موتورخانه در نظر گرفته شده است. پمپ ها معمولا در اتاقی به این نام قرار دارند. بدنه تانکرهای ساخته شده قبل از سال ۱۹۸۴ دو جداره نمی باشند. اما برابر قانونی که در سال ۱۹۸۴ میلادی تصویب شد کلیه نفتکش هایی که اخیرا ساخته شده اند ملزم به داشتن بدنه های دوجداره گردیده اند. در واقع توسعه و گسترش قابل ملاحظه در ساختمان نفتکش ها ، بعد از جنگ دوم جهانی بوده است و قبل از آن به دلیل میزان کم ، استخراج نفت در کشورهای تولیدکننده ، نفتکش های کوچک و معدودی در خدمت حمل و نقل نفت بوده اند.

با استخراج روز افزون نفت و بنا به نیاز مبرم کشورهای صنعتی ، پیشرفت صنعتی کشتی سازی به جایی رسید که در اوایل دهه هفتاد (۱۹۷۰ میلادی) کشور ژاپن اقدام به ساختن نفتکش هایی به ظرفیت ۵۰۰/۰۰۰ تن نمود و در حال حاضر برابر آمار و ارقام ارایه شده نفتکش ها بالاترین درصد حمل و نقل دریایی را به خود اختصاص داده اند.

فرق عمده تانکرهای بزرگ یا کوچک این است که تانکرهای کوچک به علت حمل مواد متنوع فرآورده های نفتی دارای انبارهای متعددی می باشند در حالی که در تانکرهای بزرگ تعداد انبارها کم است. تانکرها معمولا جرثقیل های کوچکی دارند که با آن لوله های ترمینال را بلند کرده و به لوله های کشتی متصل می سازند. تعداد کارکنان تانکرها کمتر از کشتی های کالای عمومی است اما از دستگاه های مکانیکی برای شستن و تمیز کردن انبارها استفاده می شود. بارگیری و تخلیه نفت خام توسط پمپ های نصب شده روی عرشه و یا پمپ های سکوی بارگیری انجام می شود.