منوریل

تک‌ریل یا مونوریل، شیوه‌ای از حمل و نقل سبک ریلی است. مونوریل در واقع یک خط منفرد است که به‌عنوان ریل برای واگن‌های مسافری یا باری استفاده می‌شود. ترن یا واگن‌ها بوسیله چرخهایشان بر روی این ریل منفرد که درست در مرکز ترن یا واگن قرار می‌گیرد، حرکت می‌کنند. مونوریل معمولا بالاتر از سطح زمین قرار گرفته‌است ولی می‌تواند بر روی زمین، پائین‌تر از سطح زمین و یا در تونل‌های زیرزمینی نیز بکار رود. مونوریل برای استفاده در مناطق تفریحی مانند شهربازی‌ها و همچنین شهرهای توریستی نیز گزینه مناسبی محسوب می‌شود. اولین مونوریل در سال ۱۸۲۰ میلادی در روسیه ساخته شد.

منو ریلها را می‌توان هم به مقاصد تفریحی – توریستی و هم به مقاصد حمل و نقل درون شهری و برون شهری به کار برد. تغذیه سیستم های منو ریل از طریق کابلهای موجود در درون یا روی تک ریل آنها صورت می‌گیرد. از منو ریل ها بسته به مورد استفاده، در سرعتهای 50 تا 120 کیلومتر بر ساعت (و در مقاصد برون شهری تا 400 کیلومتر بر ساعت) بهره‌برداری می‌شود. در حال حاضر بسیاری از انواع مختلف سیستم منو ریل در شهرهای پر تردد دنیا بهره‌برداری می‌شود که از آن جمله می‌توان به منو ریل های ژاپن، چین، مالزی، سنگاپور، آلمان،‌ایالات متحده و .... اشاره نمود. این سیستم قادر است که در مسافرتهای درون شهری به طور متوسط 25000 تا 300000 مسافر در ساعت در مسیر را جابه‌جا نماید. بدیهی است که چون مسیر عبور این سیستم در ارتفاع واقع شده و سرعت مناسبی برای حمل و نقل درون شهری دارد، از میزان ترافیک شهری به نحو چشمگیری می‌کاهد.

قطارهای مورد استفاده در این سیستم، بسته به جمعیت استفاده کننده از آن از 3 تا 6 واگن تشکیل می‌گردد و به طور متوسط 36 تا 40 متر طول دارد. این قطارها عمدتاً‌ قادرند که شیب 60% و تا شعاع قوس 40 متر را بپیمایند.

بیشتر اجزاء سیستم منوریل همان اجزاء حمل و نقل عمومی شهری معمولی است از جمله سیستم برق رسانی و نوع موتورها ، علائم و کنترل های داخلی کابین و تجهیزات داخلی قسمت مسافر و فضای مخصوص مسافر در ایستگاه ها با این وجود تفاوت های قابل ملاحظه ای به شرح ذیل وجود دارد.