اعلام آمادگی ایران برای تسریع در مذاکرات سانحه هواپیمای اوکراینی
کمیته حقوقی ما آماده بود که وارد بحث پرداخت خسارت به خانوادههای جانباختگان شده و درباره آن مذاکره کند ولی طرف اوکراینی فعلا آمادگی نداشت وارد این موضوع شود . فکر میکنم طرف کانادایی هم ظاهرا تمایلی ندارد که فعلا وارد مذاکره درباره جانباختگان شود . هر چند خیلی از اینها اتباع خود ما هستند و ما میتوانیم خودمان در این مورد تصمیم بگیریم .
به گزارش پرتال حمل و نقل ، معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه ضمن اعلام آمادگی ایران برای تسریع مذاکرات سانحه هواپیمای اوکراینی گفت : درباره مجازات خاطیان این پرونده ابهامی وجود ندارد و جدی هستیم .
محسن بهاروند با اشاره به دور اخیر مذاکرات با هیات اوکراینی اظهار داشت : ما سعی میکنیم در هر اقدامی که در مورد سانحه هواپیمای اوکراین انجام میدهیم و بعد از هر دور از مذاکرات با طرفهای خارجی گزارشی به افکار عمومی بدهیم تا هم شفافیت در مذاکرات حفظ شود و هم افکار عمومی در جریان اقداماتی که انجام می شود ، قرار بگیرد .
وی با بیان اینکه در این دوره از مذاکرات ما از کلیات فاصله گرفتیم و وارد مسائل جزئیتر شدیم ، گفت : در این مرحله مذاکرات را به سه کمیته تخصصی فنی و حقوقی ، مسائل کیفری و کمیته نظامی تقسیم کردیم . در این راستا ما احساس کردیم نیاز است متخصصین نظامی ما و طرف اوکراینی در مورد اینکه این سامانه دفاعی چطور دچار اشتباه شده ، میتوانند با همدیگر صحبت کنند و ابعاد این موضوع را روشنتر کنند . بعد از اینکه کمیتههای تخصصی مذاکرات خود را انجام دادند روسای هیئتها بنده و معاون وزارت خارجه اوکراین در جلسات حضور پیدا کردیم و بعد از بررسی گزارشهایی که کمیتههای فنی تهیه کرده بودند ، تصمیم گرفتیم قدمهای بعدی چگونه باشد .
آماده تسریع مذاکرات هستیم
بهاروند در پاسخ به این سوال که روند مذاکرات درباره سانحه چقدر طول میکشد ، گفت : بستگی به اراده طرفین دارد . از جانب ایران این آمادگی وجود دارد که مذاکرات خیلی سریعتر انجام و جمعبندی شود . در طرفهای مقابل به جز کانادا فکر میکنیم ، نه با آن سرعتی که ما انتظار داریم ، ولی بقیه کشورها هم بعد از طی مراحلی آمادگی دارند که مذاکرات با سرعت بیشتری پیش برود .
این دیپلمات ارشد کشورمان در مورد پرداخت خسارت به جانباختگان گفت : کمیته حقوقی ما آماده بود که وارد بحث پرداخت خسارت به خانوادههای جانباختگان شده و درباره آن مذاکره کند ولی طرف اوکراینی فعلا آمادگی نداشت وارد این موضوع شود . فکر میکنم طرف کانادایی هم ظاهرا تمایلی ندارد که فعلا وارد مذاکره درباره جانباختگان شود . هر چند خیلی از اینها اتباع خود ما هستند و ما میتوانیم خودمان در این مورد تصمیم بگیریم .
رویههای بین المللی از مطالبات طرف اوکراینی حمایت نمیکند
وی درباره خسارت هواپیمای اوکراینی هم گفت : طرف اوکراینی در مورد پرداخت خسارت هواپیما مطالبات دیگری میکند که ما ندیدیم در رویه های بین المللی در مورد آن بخشها صحبتی شده باشد . در واقع رویه بین المللی از درخواستهای طرف اوکراینی حمایت نمیکند ولی باب مذاکره را نبستیم و در حال مذاکره هستیم و زمانی که به نتیجه برسیم ، اعلام خواهیم کرد .
بهاروند در پاسخ به این سوال که آیا در زمینه خسارت به عدد و رقم مشخصی رسیدهاید ، گفت : هنوز به عدد و رقمی درباره خسارت و غرامتها نرسیدهایم ولی میتوانیم در مورد معیار صحبت کنیم . معیار پرداخت برای ایران اسناد بین المللی و کنوانسیونهایی است که ما عضو هستیم ، با در نظر گرفتن عرف و رویه بین المللی ، به نحوی که پرداخت به خانوادههای جانباختگان حتی الامکان "منصفانه" باشد .
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره نقش آفرینی احتمالی نهادها و سازمانهای بین المللی مانند ایکائو در فرایند مذاکرات بویژه بعد از بازخوانی جعبه های سیاه هواپیما در فرانسه گفت : در مورد جعبههای سیاه هواپیما هیچ ابهامی وجود ندارد . بررسی جعبههای سیاه یک مقدار به خاطر کرونا و یک مقدار به خاطر کندی طرف اوکراینی با تاخیر مواجه شد . در عین حال برای اینکه شفافیت در مورد جعبههای سیاه حفظ شود از نمایندگان همه کشورها حتی کشورهایی که اتباعشان هم در این هواپیما نبودند ، ولی به نحوی ارتباط با هواپیما داشتند ، دعوت کردیم .
وی افزود : متخصصینی از آمریکا ، کانادا ، انگلیس و خود اوکراین و همه کشورهایی که مایل بودند ، در محلی که قرار بود اطلاعات جعبه سیاه استخراج شود ، مستقر شدند و به طور شفاف جعبههای سیاه را به بخش بررسی سوانح فرانسه دادیم به طور شفاف خوانده و صداها ضبط و پیاده و اطلاعات جعبه سیاه و همچنین گرافها به سی دی منتقل شد و در مقابل همه اینها و با مشارکتشان اطلاعات تجزیه و تحلیل و استخراج شد . اما اینکه سازمانها کی در این موضوع درگیر میشوند ، زمانی هست که گزارش فنی ما منتشر شده و در اختیار کشورهای ذیربط قرار میگیرد . آنها میتوانند نظراتشان را درباره گزارشی که ما تهیه کردیم ، بدهند و بگویند که یک بخشی از آن اضافه یا کم شود . اگر سوالی داشته باشند ، مجدداً سوالات و نظرات به تیم بررسی سوانح ایرانی برمیگردد و تیم ما هم به این سوالات جواب میدهد. بعد از آن توصیههایی میکنند که چه کار کنیم از این به بعد چنین اتفاقاتی در مورد هواپیمایی کشوری رخ ندهد .
گزارش سانحه زنجیره علل منجر به سانحه را بیان میکند/ هیچ نهادی غیرفنی در تهیه و تدوین این گزارش دخالت نمیکند
معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که گزارش سانحه هواپیما حاوی چه اطلاعاتی است ، گفت : این گزارش درباره چگونگی وقوع این سانحه است . یعنی دلایل و زنجیره عللی که باعث یک حادثه میشود باید در این گزارش بیاید و بعد در اختیار متخصصین خارجی قرار میگیرد . البته هر کسی بخواهد میتواند آن را بخواند و زنجیره علل را در کنار هم می گذارد و میبیند که چه اتفاقی افتاده است .
وی با بیان اینکه این گزارش توسط تیم بررسی سوانح در ایران آماده و نگارش شده ، گفت : گزارش حاوی عکسها و مجموعه دلایلی است که منجر به این اتفاق شده است. ارائه این گزارشها مسئله طبیعی در هواپیمایی کشوری است و باید این گزارش زنجیره علتها را بیان کند و مشخص شود چه اتفاقی افتاده است این گزارش نه یک مسئله سیاسی و نه یک نهاد سیاسی در آن درگیر است ، فقط و فقط یک مسئله تخصصی است . گزارش باید مستقل و بیطرفانه انجام شود، هیچ نهادی در ایران سعی نکرده یا حتی فکر هم نکرده است که در گزارش تیم بررسی سوانح دخالت بکند . آنها مستقل و بیطرف بودند و طبق تخصصی که دارند آن را تهیه کردند و حالا باید درخواست کنیم که گزارش را سریعتر ترجمه کرده و منتشر کنند .
همزبان و همراه خانوادههای جان باختگان هستیم/درباره مجازات خاطیان سانحه ابهامی وجود ندارد
معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص آخرین وضعیت رسیدگی به مقصران این سانحه هم گفت : همه نهادها در کشور پیگیر بحث کیفری و مجازات مقصرین یا کسانی هستند که در این سانحه قصور و کوتاهی کردند. در واقع درخواست اجرای عدالت در چارچوب قوانین و بر اساس دادرسی عادلانه یک درخواست عمومی است و این طور نیست که فقط مختص خانوادهها باشد . ما از این جهت با خانوادههای محترم همزبان و همراه هستیم .
وی با بیان اینکه هر کاری که انجام میدهیم باید بر اساس قانون باشد ، گفت : همه ما از جمله خانوادههای جانباختگان و بقیه خواستار اجرای عدالت هستیم. خوشبختانه تیم دادستانی رسیدگی به این پرونده بسیار دقیق در حال رسیدگی است . طبق قانون این افراد چون در حوزه نظامی قرار میگیرند ، سازمان قضایی نیروهای مسلح مسئول این کار هست و این سازمان با طرف اوکراینی جلساتی داشتند . نه تنها در وزارت امور خارجه ، بلکه تیم دادستانی اوکراین به دادستانی نظامی ما رفتند در آنجا باهم جلساتی داشتند و مدارکی که لازم بود در اختیارشان گذاشته شد .
این دیپلمات ارشد کشورمان اظهار داشت : این مسئلهای است که همه ما در مورد آن جدی هستیم خود دادستان و قاضی هم در مورد آن جدی هستند که حتماً باید کسانی که خاطی هستند ، مجازات شوند و این چیزی نیست در مورد آن ابهامی داشته باشیم . خوشبختانه دادستانهایی هم که هستند، افراد بسیار آگاه ، حقوقدان و خیلی جدی در این مورد پیگیری میکنند .
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا رسیدگی کیفری منوط به گزارش سانحه خواهد بود ، گفت : نمیتوانم از طرف دادستان صحبت کنم ولی احتمالاً دادستانی هم باید گزارش تیم فنی سوانح را ببیند برای اینکه بخشی از مدارک را احتمالاً این گزارش فنی تکمیل میکند .
۱۰۰ نفر از خانوادههای جان باختگان به دادسرا مراجعه و شکایت کردهاند
وی درخصوص دسترسی و مراجعه خانوادههای جان باختگان به دادستانی گفت : تا جایی که بنده شنیدم حدود ۱۰۰ نفر از خانوادهها به دادسرای نظامی یا سازمان قضایی نیروهای مسلح شکایت کرده و خواستههایشان را مطرح کردند . هنوز هم میتوانند شکایت دریافت کنند و اگر خانوادهها خواستهای دارند میتوانند مراجعه کنند . سایر سازمانها هم این آمادگی را دارند که با خانوادهها ملاقات کنند و اگر خواستهای دارند ، به آن رسیدگی کنند .
یکجانبهگرایی کانادا برای ما قابل قبول نیست
بهاروند در پاسخ به سوالی درخصوص رویکرد کانادا در فرایند رسیدگی به این سانحه گفت : کانادا به یکجانبهگرایی روی آورده که این موضوع برای ما قابل قبول نیست . نمیتوانیم به کشوری که میخواهد اهداف یکجانبه را به ما تحمیل کنند با آن همکاری بکنیم و این کار را نمیکنیم . همکاری و اقداماتی که می کنیم بر اساس اصل "قانونی بودن" است یعنی در چهارچوب تعهداتی که ما و کانادا به صورت مشترک داریم و پروسه و رویهای که در نظام بینالملل در این مورد وجود دارد ما مذاکره با کسی را رد نکردیم . طرف کانادایی هر وقت نیاز به اطلاعاتی دارد از ما درخواست مذاکره میکنند ولی به محض این که از ما جدا میشوند کارهای یکجانبه خود را پیگیری میکنند . تا زمانی که این رفتار وجود دارد و تا زمانی که کانادا قوانین بین المللی را رعایت نکند، من به عنوان مسئول تیم مذاکره کننده فکر نمیکنم همکاری یا مذاکرهای با آنها داشته باشیم .
بهاروند در پاسخ به این سوال که آیا این رویه کانادا در مذاکرات با اوکراین اخلال ایجاد نمیکند ؟ گفت : فعلاً اخلالی ایجاد نکرده است . مذاکره با هر کشوری باید مبنایی داشته باشد . حقوق هوایی و هوانوردی یک حقوق قدیمی طولانی است که اسناد بسیار مفصلی دارد و خیلی چیزها را پیش بینی کرده است . از طرف دیگر این سانحه اولین سانحه نیست که در جهان اتفاق افتاده است . حتی شلیک موشک به هواپیما اولین بار نیست که اتفاق میافتد چندین بار این اتفاقات رخ داده است . سابقه ، رویه و قوانین خیلی مفصل و جزئی و کافی در چنین حوادثی وجود دارد که بر اساس همان آمادگی کامل داریم که با همه مذاکره کنیم ولی اگر کشوری بخواهد با کارهای یکجانبه یا تبلیغات و یا فشار آوردن یا توهین با ما برخورد کند ، مطمئناً ما به هیچ وجه حاضر نیستیم که با آن صحبتی داشته باشیم .
دور آتی مذاکرات با اوکراین ۳۵ روز دیگر در کیف برگزار میشود
معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه درخصوص دور آتی مذاکرات با طرف اوکراینی گفت : دور بعدی مذاکرات حدود ۳۵ روز دیگر در کیف پایتخت اوکراین انجام می شود . در مورد مسائل کیفری قرار گذاشتیم که در فاصله مانده تا مذاکره بعدی هم تیم های داستانی ، فنی و حقوقی هم باهم در تماس باشند . در این مدت هر سوالی که داشته باشند ما حتما در حد مقدورات و در چارچوب قوانین جواب خواهیم داد .
وی در پایان با تاکید بر اینکه این سانحه برای همه ما خیلی تلخ و تاسف آور بود . ما سعی میکنیم تا جایی که ممکن است بر اساس انصاف و عدالت با این موضوع برخورد کنیم یعنی هیچ قصدی برای تضییع حقی در این روند وجود ندارد خیلی صادقانه با این موضوع برخورد میکنیم .