میزان خطر سرایت کووید ۱۹ در سفرهای هوایی

ظاهرا خطر سرایت کووید ۱۹ در سفرهای هوایی پایین‌تر از آنچه هست که فکر می‌شده و مسلما پایین‌تر از سرایت در ساختمان‌های اداری ، کلاس‌های درس ، سوپرماکت‌ها و بازارها و قطار و مترو می‌باشد .

چقدر هوا در بخش مسافر هواپیما پاک است ؟

در هواپیماهای پیشرفته جدید، هوا به داخل کابین مسافر از مجاری سقف وارد می‌شود و به سمت پایین و خارج جریان می‌یابد . طراحی هواپیما طوری است که هوا در امتداد هر ردیف صندلی وارد و از همان ردیف خارج می‌شود و میزان بسیار اندکی جریان هوا به سمت جلو عقب و بین ردیف‌های نزدیک وجود دارد که امر باعث می‌شود انتقال ذرات تنفسی در هواپیما بسیار محدود باشد . 

از سوی دیگر جریان هوا در هواپیماهای جدید بسیار سریع‌تر از محیط‌های ساختمانی مجهز به تهویه هواست و نیمی از این جریان هوایی ، هوای تازه‌ای است که از خارج از هواپیما مکش می‌شود و نیمی دیگر نیز که از داخل می‌باشد از سیستم بازیافت HEPA filters که بسیار پیشرفته است ، رد می‌شود . بنابراین بیشتر باید ریسک موجود ناشی از تماس مستقیم بین مسافرین را کنترل نمود . البته پشتی‌های بلند صندلی خود یک سد خوب است و مسافرین اکثرا ثابت در جای خود می‌نشینند و کمتر در تردد هستند و کم پیش می‌آید که صورت به صورت شوند . 

علی‌رغم تعداد زیاد سفرها و مسافرین اما گزارشات از ابتلای داخل پرواز در جهان بسیار کم است (تا بحال ۴۲ مورد در کل) در حالیکه در یک گزارش از چین ، ۲۳۰۰ ابتلا در ترن‌های سریع‌السیر ذکر شده که حدود ۰/۳٪ کل مسافرین بود .

میزان پایین خطر ابتلا در هواپیما با استفاده از ماسک و سایر پوشش‌های ایمنی کمتر هم می‌شود . 

چه گام‌هایی باید برای کاهش خطر در فرودگاه‌ها و خطوط هوایی برداشته شوند ؟ 

روش‌های کاهش خطر در فرودگاه‌ها و هواپیماها عبارتند از :

۱) آزمایش دمای بدن و یا پرسش از علائم همانند تب ، از دست دادن بویایی ، لرز ، سرفه و تنگی نفس

۲) افزایش سطح تمیزکاری و ضدعفونی محیط

۳) boarding و دریافت بار بدون تماس دست contactless باشد

۴) استفاده اجباری از ماسک ، جداسازی و رعایت فاصله اجتماعی ممکن در فرودگاه و داخل هواپیما

۵) مراقبت در هنگام توزیع غذا و نوشیدنی (انجام حداکثر احتیاط) 

۶) محدود کردن تردد در راهروهای هواپیما و مراقبت از تماس دست به هنگام استفاده از دستشویی

 ۷) مراقبت از پرسنل کابین و چک دائم آنها 

۸) امکان ردیابی تماس‌های مشکوک 

مسافرین چه تمهیداتی می‌توانند بکار ببرند؟ 

پوشیدن ماسک ، عدم مسافرت در صورت احساس ناخوشی از هر نوعی که ممکن است علائم مشترک داشته باشند ، محدود نمودن بار دست ، رعایت فاصله اجتماعی ممکن ، گزارش بیمار بودن احتمالی دیگران به پرسنل فرودگاه و یا مهمانداران ، اگر دریچه باد بالای سرتان وجود دارد آن را طوری تنظیم کنید که مستقیم به سر و صورت و با حداکثر شدت بوزد و بطور مرتب دست‌ها نیز ضدعفونی شوند (ترجیحا با محلول‌های حاوی الکل ۷۰٪) و به وسایل و اطراف دست نزنند و صورت خود را لمس نکنند .

نتیجه می‌گیریم که پروازهای هوایی از بسیاری دیگر از روش‌های تردد کم خطرتر می‌باشد و روش جایگزین خوبی برای سفرهای ضروری و اجتناب ناپذیر است .

اما نکته‌ای که در این مقاله به آن اشاره شده تجهیزات و تهویه هوای در هواپیماهای جدید پیشرفته است ، اکنون سوال این است که آیا مشمول ناوگان خطوط هوایی ما نیز می‌شود . در این خصوص کارشناسان سازمان هواپیمایی و مهندسین مربوط باید اظهار نظر نمایند . به هر حال در مجموع می‌توان گفت که در هر صورت سفر با هواپیما بهتر از هر وسیله نقلیه عمومی دیگر است .

دکتر حسن رودگری - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی