تشریح جزئیات جدید از راه‌اندازی ایرتاکسی در فرودگاه های کشور
بخش متقاضی ایرتاکسی بخش خصوصی است ؛ اگر بخش خصوصی با محاسبات خود تشخیص دهد که این ظرفیت می‌تواند برایش درآمدزا و اقتصادی باشد ، این کار را شروع می‌کند ، در این حوزه ، قطعاً هر کسی که زودتر وارد شود ، بیشترین سود را از این شرایط خواهد داشت .
به گزارش پرتال حمل و نقل ، مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران با تأکید بر کاهش تعرفه‌ها و حمایت ویژه شرکت فرودگاهها از همه بخش‌های هوانوردی عمومی ، از تدوین سند جامع برنامه توسعه هوانوردی عمومی در فرودگاهها خبر داد .
موضوع هوانوردی عمومی در صنعت حمل و نقل هوایی ایران و راه‌اندازی ایرتاکسی امری است که اخیراً و به صورت جدی‌تر در دستور کار دست اندرکاران صنعت حمل و نقل هوایی قرار گرفته است .
هفتم خردادماه امسال بود که در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران ، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ، تفاهم‌نامه‌ای در حوزه هوانوردی عمومی به امضاء رسید .
در این تفاهمنامه محورهایی نظیر ایجاد ساختار مقررات ویژه هوانوردی عمومی ، واگذاری کارهای اجرایی ، ایجاد سازوکار مقررات عملیات جهت شبکه ایرتاکسی و کاهش هزینه‌های ناوبری و فرودگاهی هوانوردی عمومی و همچنین استفاده از ظرفیت مراکز آموزش فنون کشور و ارتفاع سطح فناوری‌های هوانوردی عمومی ، در دستور کار قرار گرفت .
در همین مراسم بود که معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی گفت: در حوزه هوانوردی عمومی کار چندانی در کشور انجام نشده است ، در رابطه با طراحی و توسعه و آموزش ایرتاکسی ضرورت داشت پیش از این به این موارد می‌پرداختیم اما در این بخش امکان توسعه وجود دارد و می‌توان از موانع کاست و در این راستا به موارد کلیدی در تفاهم نامه امروز توجه شده است .
به گفته شهرام آدم‌نژاد تا پایان امسال حداقل در دو مسیر ایرتاکسی راه‌اندازی می‌شود .
بنابراین گزارش پرواز در مسیرهای هوایی کوتاه به دلیل غیر اقتصادی بودن ، معمولاً شرکت‌های هواپیمایی خدماتی ارائه نمی‌کنند ، به عنوان مثال در فاصله ۲۵۰ کیلومتری بین دو شهر چندان اقتصادی نیست که شرکت هواپیمایی با اشغال یک فروند هواپیمای خود ، خط پروازی راه‌اندازی کند .
به همین دلیل در قاره‌ای نظیر اروپا که مسافت بین شهرها و حتی کشورها کوتاه است ، حمل و نقل ریلی بیشتر از ناوگان هوایی شرکت‌های هواپیمایی توسعه یافته است اما در این بین کمبود یک مدل حمل و نقلی دیگر هم حس می‌شود که این همان ایرتاکسی است ؛ ایرتاکسی برای مسافت‌های کوتاه و در راستای اتصال فرودگاههای کم‌ترافیک بسیار مفید است .
این ایرتاکسی‌ها دارای ظرفیت ۲ تا ۱۹ صندلی و حداکثر وزن برخاست ۸۶۱۸ کیلوگرم است.
به هر حال توسعه خدمات هوانوردی عمومی با کمک ارتقا سطح فناوری صنعت هوانوردی عمومی و بومی‌سازی زیر‌مجموعه‌های وارداتی این حوزه و همچنین توسعه هوانوردی عمومی در طراحی و ساخت محصول برای صادرات و رفع نیازهای داخلی، محقق خواهد شد.
حال و پس از گذشت حدود پنج ماه از تفاهمنامه مذکور ، به سراغ سیاوش امیرمکری رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران رفتیم و از وی در این‌باره جویا شدیم .
در ابتدا خلاصه‌ای درباره هوانوردی عمومی و تأثیر آن بر اقتصاد صنعت بفرمایید .
در ابتدا ضروری است که عنوان کنیم هوانوردی عمومی از اصلی ترین بخش های صنعت هوانوردی غیرنظامی است ؛ در ماه‌های اخیر از هوانوردی عمومی به عنوان یکی از راهبردهای جدید مجموعه وزارت راه و شهرسازی نام برده می‌شود ، پویایی هوانوردی عمومی پشتوانه‌ای جدی برای حمل و نقل هوایی برنامه‌ای و توسعه آن است و نقش موثری در افزایش سهم هوانوردی در تولید ناخالص داخلی ، رونق اقتصاد فرودگاهها ، تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر سایر صنایع و دیگر کسب و کارهای راهبردی، فرصت‌های شغلی جدید ، مهندسی طراحی و تولید و فعال سازی شبکه زنجیره تأمین، ایفا می‌کند .
چه شد که موضوع هوانوردی عمومی در دستور کار جدی صنعت حمل و نقل هوایی و همچنین شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران قرار گرفت ؟
در سال های اخیر فقدان هوانوردی عمومی و عدم فعالیت‌های جدی در بخش های عملیاتی ، خدماتی ، فرودگاهی و زنجیره تأمین آن و تنها توجه به شرکت هواپیمایی و حمل و نقل هوایی برنامه‌ای ، موجب شکل‌گیری مشکلاتی در صنعت هوانوردی و به ویژه اقتصاد فرودگاهی شده است ، صنعت هوانوردی کشور نیازمند تغییر تاکتیک از هواپیماهای بزرگ با ظرفیت بالا به هواپیماهایی با سایز کوچک تر و ظرفیت کمتر و با رویکرد افزایش فرکانس پروازی است .
با طرح این مطالب ، تاکنون چه گام‌‌هایی در این حوزه از سوی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران و به عنوان یکی از ضلع‌های صنعت برداشته شده است ؟
برای اجرای طرح توسعه هوانوردی عمومی در نخستین گام ، کمیته توسعه هوانوردی عمومی را در شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران تشکیل دادیم تا ضمن برنامه‌ریزی برای تسهیل فعالیت‌ها در این بخش و برطرف کردن موانع ، به بسترسازی رشد و توسعه فعالیت‌های هوانوردی عمومی به منظور بهره‌برداران محدود فعلی و متقاضیان در آینده بپردازیم .
در دنیا موضوع هوانوردی عمومی تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته است ؟
هوانوردی عمومی در دنیای امروزِ صنعت هوانوردی و فرودگاهی ، هسته اصلی رشد و تبلور این صنعت بین‌المللی در همه بخش‌ها است، وجود ناوگان ۴۵۰ هزار فروندی هوانوردی عمومی در مقابل ناوگان ۲۸ هزار فروندی شرکت های هواپیمایی ، نشان دهنده اهمیت و تاثیر بالای این حوزه است و توجه به هوانوردی عمومی در ایران از عوامل موثر در کاهش مشکلات در صنعت هوانوردی به شمار می رود .
جایگاه هوانوردی عمومی در صنعت تا چه اندازه قابلیت گسترش و ارتقا دارد ؟ ظرفیت اشتغال‌زایی آن چگونه است ؟
هوانوردی عمومی فقط محدود به هواپیماهای یک موتوره فوق سبک نیست ، هوانوردی عمومی ضمن افزایش ظرفیت ناوگان ، فرصت‌های خوبی را در ایجاد نوآوری‌های فناورانه و کسب و کارهای کوچک فراهم می‌کند و راه‌اندازی شرکت‌های هواپیمایی غیر برنامه‌ای یا ایرتاکسی، چارترهای خصوصی ، هواپیماهای شخصی با بهره‌برداری اختصاصی ، کارگوی هوایی سبک یا پیک هوایی سریع ، گردشگری هوایی و خدمات ویژه هوایی همچون آمبولانس هوایی ، کنترل و نظارت هوایی و اطفای حریق هوایی و دیگر خدمات در زنجیره تأمین همچون خدمات فرودگاهی و تعمیراتی مورد نیاز را شامل می‌شود ؛ که همگی در فرودگاه ها مدیریت می‌شود و در بخش عملیات تجاری مسافری به شکل‌گیری سیستم حمل و نقل با هواپیماهای کوچک یا SATS منتهی می‌شود که خود مولد شرکت‌های هواپیمایی محلی یا Commuter با ظرفیت حداکثر ۱۹ صندلی است و می‌تواند با همکاری‌های مشترک با شرکت‌های هواپیمایی بزرگ‌تر ، موجب اصلاح شبکه پروازی و نهایتا شکل‌گیری شبکه Feeder و Hub & Spoke داخلی شود .
مزیت هوانوردی عمومی در بخش فرودگاهی چیست ؟
این امر ضمن اتصال فرودگاه های کوچک یا کمتر برخوردار و کم فعال به فرودگاههای بزرگ‌تر و اصلی ، افزایش ترافیک پروازی در فرودگاه های کم ترافیک را به همراه خواهد داشت .
حوزه هوانوردی عمومی در قالب چه هواپیماها و ناوگانی است ؟
هرگونه فعالیت و عملیات هوانوردی تجاری و غیرتجاری ، شخصی ، آموزشی و عملیات ویژه به غیر از فعالیت شرکت‌های هواپیمایی برنامه‌ای یا شرکت هواپیمایی و با هواپیماهای دارای ظرفیت دو تا ۱۹ صندلی و حداکثر وزن برخاست ۸۶۱۸ کیلوگرم ، در بسته حمایتی هوانوردی عمومی قرار دارد و شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران امکانات زیرساختی خود را برای شتاب بخشیدن به هوانوردی عمومی به کار خواهد گرفت .
پیش از این و در خردادماه امسال ، در جلسه‌ای با حضور جنابعالی ، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ، تفاهم‌نامه‌ای در حوزه هوانوردی عمومی به امضاء رسید، تعهد شما ( شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران) در این تفاهمنامه چه مواردی بود ؟
در تفاهمنامه هوانوردی عمومی که با ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری و سازمان هواپیمایی کشوری داشتیم ، در بند ۲ از ماده ۲ این تفاهمنامه به تعهدهای شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران اشاره شده است ، در این راستا ، در بخش اصلاح تعرفه‌های فرودگاهی و ناوبری در دو مرحله اقدام شد که در نخستین گام با استفاده از ظرفیت‌های فعلی ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی ماده ۶۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین ، ۳۰ درصد از میزان تعرفه های هواپیماهای تا حداکثر وزن برخاست ۲۰۰۰ کیلوگرم کاهش یافته و در مرحله دوم برای اصلاح اساسی آیین نامه اقدام شده است .
پیش‌بینی می‌کنید چه مشوق‌های دیگری برای هوانوردی عمومی داشته باشید ؟
در طرح جدید که نیازمند تصویب در هیات وزیران است، فرودگاههای کشور به سه گروه تقسیم می‌شود و سطح وزنی ناوگان هوانوردی عمومی تا ۸۶۱۸ کیلوگرم افزایش می یابد، در بازنگری انجام شده تعرفه‌های فعالان هوانوردی عمومی در بخش های ناوبری هوایی، نشست و برخاست ، پارکینگ و تسهیلات و خدمات فرودگاهی به صورت متوسط تا ۷۵ درصد و برای بهره‌برداران آموزشی تا ۹۰ درصد کاهش خواهد یافت که این موضوع در صورت تصویب در دولت، ابلاغ خواهد شد .
امیدوار هستیم بهره‌برداران و به ویژه مراکز آموزشی، این تغییرِ محسوس و چشمگیرِ تعرفه‌ها را در نرخ‌گذاری ساعات آموزشی پرواز خود برای استفاده عمومی با نظارت سازمان هواپیمایی کشوری اعمال کنند .
از نظر مدیریت ترافیک هوایی ناوگان هوانوردی عمومی چه مواردی در دستور کار قرار گرفته است ؟
در بخش اصلاح ساختار مدیریت ترافیک هوایی برای پروازهای با دید یا VFR ، نسبت به یکپارچه سازی کنترل فضا و ارایه خدمات اطلاعات پرواز یا FIS، اقدام خواهد شد و نظام مانیتورینگ و رصد موقعیت و اطلاعات وسیله پرنده بر بستر ماهواره با استفاده از گیرنده‌های ADS-B برای نخستین بار اجرایی می‌شود .
در این زمینه با همکاری سازمان هواپیمایی کشوری و در یک برنامه زمانبندی همه ناوگان و بهره‌برداران باید دستگاه‌های فرستنده و گیرنده داده و اطلاعات خود را به Mode S یا Bravo مجهز کنند یا ارتقا دهند .
سند جامع برنامه توسعه هوانوردی عمومی در فرودگاهها تدوین شد
از دیگر اقدامات در این حوزه می‌توان به تدوین سند جامع برنامه توسعه هوانوردی عمومی در فرودگاهها ، یکپارچه سازی سامانه اطلاعات عملیاتی هوانوردی و پرداخت عوارض خدمات و استفاده از امکانات و تسهیلات فرودگاهها توسط بهره‌برداران و افزایش زمان عملیاتی فرودگاهها اشاره کرد.
هر یک از این برنامه‌ها و اقدامات می‌تواند موجب برطرف کردن موانع تولید و بسترساز توسعه هوانوردی عمومی و رشد فعالیت های عملیات تجاری و غیرتجاری در آینده شود که افزایش ترافیک هوایی و فعالیت هوایی و هوانوردی در فرودگاههای کشور را به همراه دارد .
هماهنگی بین ارگانی در این حوزه چگونه است ؟ ارگان‌های متولی چه همکاری می‌توانند با یکدیگر در بخش هوانوردی عمومی داشته باشند ؟
شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران در فرودگاههای تحت مالکیت خود از هرگونه سرمایه‌گذاری در همه بخش‌های مربوط به هوانوردی عمومی و زنجیره تأمین آن یا هرگونه فعالیت در این زمینه حمایت می‌کند .
امیدواریم که سایر دستگاه‌های طرف تفاهمنامه توسعه هوانوردی عمومی و دیگر بخش‌های مرتبط با صنعت هوانوردی ، اقدامات اساسی را برای تسهیل بهره‌برداری از ناوگان هوانوردی عمومی انجام دهند تا ضمن کاهش هزینه‌های عملیاتی آنها و افزایش بهره‌وری ، زمینه برای رشد ناوگان این رده و تولد کسب و کارهای جدید و به دنبال آن ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم فراهم کنند ، زیرا هر یک می‌تواند در توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مناطق و به ویژه حیات اقتصادی فرودگاهها موثر واقع شود .
امیرمکری پیش از این نیز در این‌باره گفته بود : بخش متقاضی ایرتاکسی بخش خصوصی است ؛ اگر بخش خصوصی با محاسبات خود تشخیص دهد که این ظرفیت می‌تواند برایش درآمدزا و اقتصادی باشد ، این کار را شروع می‌کند ، در این حوزه ، قطعاً هر کسی که زودتر وارد شود ، بیشترین سود را از این شرایط خواهد داشت .
ایرتاکسی برای فرودگاههای کوچک و کم‌تردد
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران درباره احتمال راه‌اندازی ایرتاکسی در فرودگاههای پرتردد نظیر مهرآباد و شهید هاشمی‌نژاد مشهد نیز گفته است که در فرودگاههای مهرآباد و مشهد ظرفیت تکمیل است و این فرودگاهها ظرفیت ایرتاکسی ندارد و نیاز هم نیست ، ایرتاکسی بیشتر برای جاهایی است که پرواز برنامه‌ای وجود ندارد اما فرودگاهها و شهرهایی که پرواز برنامه‌ای روتین زیادی دارند ، و در هر ساعت که مسافر نیاز داشت ، پرواز وجود دارد ، نیازی به ایرتاکسی ندارد و اصلا برای مسافر هم ارزش اقتصادی ندارد چون هر لحظه پرواز وجود دارد .
امکان پرواز از شهرهای کوچک به مراکز استان‌های بزرگ‌تر
وی در پاسخ به این سؤال که اگر متقاضی ایرتاکسی قصد پرواز از شهرهای کوچک به پایتخت یا مشهد داشت ، باید چکار کند ؟ گفت : اگر مسافری قصد استفاده از ایرتاکسی از مناطق کم تقاضا یا فرودگاههای کوچک را داشت ، به برخی مرکز استان منتقل می‌شود و از آنجا به تهران سفر می‌کند ؛ فعلاً ایرتاکسی از فرودگاههای کوچک به تهران به دلیل ترافیک بالای فرودگاه تهران و محدویت‌هایی که داریم ، نداریم ؛ ترجیح می‌دهیم فرودگاه‌هایی که ترافیک کمتری دارند ، در گام اول وارد بحث ایرتاکسی شوند؛ همچنین ما در این صورت دستمان بازتر است تا سایر خدمات هوانوردی عمومی را در فرودگاههای کوچک ارائه دهیم و این خدمات در این فرودگاهها مناسب‌تر خواهد بود .