بهره‌وری در حمل‌و‌نقل هوایی ، نیازمند هماهنگی و حمایت مدیران ارشد

تحقق بهره‌وری در حمل‌ونقل هوایی به حمایت مدیران ارشد و هماهنگی فعالیت‌ بخش‌های مختلف این صنعت ارتباط دارد .

حمل‌ونقل هوایی از امور زیربنایی و یکی از اجزای مهم چرخه تولید و مصرف به شمار می‌رود و مواردی از جمله امنیت ، سرعت و رعایت حداقل زمان سبب توجه به حمل‌ونقل هوایی شده‌است که در هر منطقه و کشوری جنبه استراتژیک دارد .

جایگاه و نقش حمل‌ونقل در ابعاد مختلف اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی جوامع امروزی بر کسی پوشیده نیست و امروزه حمل‌ونقل را به عنوان یکی از پایه‌های اساسی توسعه متوازن و پایدار کشورها می‌دانند و آن را نیروی محرکه موتور توسعه تعبیر می‌کنند .

از ویژگی‌های مهم اقتصادی حمل‌ونقل هوایی ، تاثیرگذاری آن بر صنایع دیگر از جمله گردشگری است . بهره‌وری این حوزه به تصمیم‌گیری مدیران ارشد در خصوص حمایت از این صنعت و هماهنگی فعالیت‌ بخش‌های مختلف این صنعت ، ارتباط دارد .

به عنوان مثال کشور ترکیه در سال ۲۰۱۰ با نگاه استراتژیک و جامع به چهار مقوله اقتصاد ، گردشگری ، دیپلماسی و صنعت هوایی به عنوان قطب گردشگری مورد توجه قرار گرفت و برنامه‌ریزی جهت جذب حداقل ۴۵ میلیون گردشگر را در سال ۲۰۱۹ در دستور کار خود قرار داد که با احتساب ایجاد یک فرصت شغلی به ازای هر ۱۰ گردشگر ، منجر به ایجاد شغل برای چهار میلیون و ۵۰۰ هزار  نفر در این کشور گردید .

این برنامه استراتژیک ابعاد مختلفی دارد که از جمله می‌توان تعامل متقابل صنعت هوایی این کشور با صنعت توریسم و گردشگری و سیاستگذاری خارجی کشور ترکیه را مورد توجه قرار داد ، به گونه‌ای که ترکیه جهت جذب گردشگر و همچنین جهت جذب مسافرین شرکت‌های هواپیمایی کشورهای منطقه ، فرودگاه استانبول را به عنوان هاب در منطقه معرفی کرده و به اتباع کشورهای ایران ، امارات ، قطر ، عمان ، عربستان ، گرجستان ، ارمنستان ، روسیه ، کویت ، آذربایجان و بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی جهت استفاده از ناوگان هوایی این کشور برای پرواز به پنج قاره جهان و همچنین اقامت کوتاه‌مدت در کشور ترکیه ، اجازه ورود بدون اخذ ویزا داده‌ است .

همین عامل در کنار سایر عوامل سبب شد تا ترکیه در سال ۲۰۱۸ ، ۵.۳۹ میلیون گردشگر جذب کند که نسبت به سال ۲۰۱۷ از رشد حدود ۲۲ % برخوردار بود . در ادامه همین روند رو به رشد ، ترک‌ها برنامه جذب ۴۵ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۹ را دستور کار قرار دادند .

تعداد گردشگران ایرانی در سال ۲۰۱۷ که با استفاده از ناوگان هوایی به ترکیه سفر کردند، یک میلیون و ۵۲۵ هزار نفر (۷۳۷ هزار نفر ایرلاین‌های ترکیه و ۷۸۸ هزار نفر ایرلاین‌های ایرانی) و در سال ۲۰۱۸، یک میلیون و ۴۵۷ هزار نفر (۶۹۱ هزار نفر ایرلاین‌های ترکیه و ۷۶۵ هزار نفر ایرلاین های ایرانی) بوده است که بخشی از این تعداد شامل استفاده کنندگان از ایرلاین‌های ترکیه‌ جهت مقاصد بعدی و بخش دیگر شامل گردشگران و فعالان اقتصادی است .

موارد ذکر شده در خصوص ترکیه ، نمونه‌ای از استراتژی و برنامه هماهنگ سازمان‌های مختلف در این کشور جهت توسعه گردشگری و توریسم ، صنعت هوایی و به تبع آن اقتصاد این کشور است . لذا به نظر می‌رسد باز شدن مرزهای هوایی کشور برای ایرلاین‌های خارجی ، منافع خطوط هوایی داخلی را با توجه به اینکه تحریم‌های سختی را نیز تجربه می‌کنند ، به خطر می‌اندازد و نکته حائز اهمیت اینکه اغلب این کشورها از جمله ترکیه ، برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و برخی کشورهای اروپایی به بهانه تحریم از ارائه سوخت به ایرلاین‌های داخلی طفره رفته و این مورد در کنار شرایط تحریم قطعات ، رقابت را برای ایرلاین‌های داخلی در مقابل رقبای خارجی سخت‌تر می‌کند،در حالی که همه این ایرلاین‌های خارجی به سادگی در همه فرودگاه‌های کشورمان سوخت دریافت می‌کنند .

با توجه به شرایط ذکر شده ضروری است ؛ دستگاه دیپلماسی به همراه سازمان هواپیمایی کشوری و سایر سازمان‌های مرتبط ، منافع ملی ایر‌لاین‌های داخلی در مقابل سایر رقبای خارجی را با همراهی و هماهنگی یکدیگر دنبال کنند و طرحی جامع و یکپارچه برای رهایی حمل‌ونقل هوایی کشور از وضعیت کنونی داشته باشند چرا که تداوم این صنعت نیاز به حمایت و هماهنگی همه جانبه مدیران و دستگاه‌های مختلف مرتبط با این صنعت برای مقابله با تحریم‌ها و رقابت در برابر رقبای خارجی فعال در بازار ایران دارد .

از سوی دیگر ایجاد هماهنگی میان شرکت‌های هوایی داخلی توسط انجمن شرکتهای هواپیمایی با همکاری سازمان‌ها و شرکت‌های مرتبط برای تنظیم میزان تقاضای مسافر با تعداد پرواز برقرار شده در مسیر‌ها جهت تنظیم میزان تقاضای مسافر با تعداد پرواز برقرار شده در مسیر‌های مختلف داخلی و خارجی برای جلوگیری از عدم تداخل پروازها و رقابت ناصحیح ایرلاین‌های داخلی سبب استفاده بهینه از ناوگان موجود و ارائه خدمات مناسب‌تر به مردم عزیز کشورمان در گسترش شبکه و تنوع ساعت پرواز موثر است .

سعید بیانی

معاونت هوانوردی اداره کل ارزیابی‌های اقتصادی و بهره‌وری حمل‌و‌نقل وزارت راه و شهرسازی