لزوم نگاه تحقیقاتی به پروژه‌های اجرایی حوزه نگهداری راه
نتایج یک دهه بازرسی پل های کشور با تاکید بر شناخت رفتار تکیه‌گاه‌های الاستومری در پل‌ها که گزارش آن به شکل یک مقاله در یک مجله معتبر علمی-پژوهشی از انتشارات بین‌المللی در انگلستان به چاپ رسید .
نگهداری راه گرچه واژه و مفهوم بسیار ساده‌ای به نظر می‌رسد ، لیکن ژرفای عظیمی دارد و سرشار از تخصص‌ها و فنون مختلف رشته های علوم طبیعی و انسانی و مهندسی است و بسیاری از پروژه‌های نگهداری راه (به معنای عام) دارای ماهیت تحقیقاتی و پژوهشی نهفته هستند .
بکارگیری شیوه‌های نوین مدیریتی در مدیریت زمان ، هزینه و منابع (منابع انسانی ، مالی و تجهیزاتی) با ترکیبی ازتخصص‌های مربوط به علوم (علم مواد و مصالح و پدیده‌های فیزیکی مثل نور و صوت و امواج و شناخت رفتار فیزیکی و مکانیکی و ... در آنها و سایر علومی همچون اقتصاد و علوم مالی) و استفاده از دانش و فن مهندسی (طراحی ، ساخت و ...) ، لازمه تحقق موفق آمیز فرآیندهای راهداری نوین است .
دو مثال ساده را با هم مرور کنیم . در کنار راه بایستید و این سئوال را مطرح کنید که ظرفیت باربری این آسفالت چقدر است ؟ یا به یک تَرَک در گوشه ای از یک پل نگاه کنید و بپرسید این تَرَک چقدر جدی است و علت و منشاء وقوع آن چیست ؟ اکنون چه باید کرد ؟ پاسخ به همین چند سوال ساده ، ده ها سال تحقیق تعداد کثیری از محققان جهان را به همراه داشته است و این تلاشها منجر به ساخت و به کارگیری ابزارهای نوینی در این زمینه شده است. صدها نوع از انواع دستگاه های تست مخرب و غیر مخرب راه‌ها و سازه‌ها و ابزارهای مختلف مکانیکی و الکترونیکی و صوتی فقط برای یافتن پاسخ به همین سوالات توسعه یافته اند. صدها نوع چسب و مواد اپوکسی و پلیمری و سیمانی، با کنار هم قرار گرفتن علوم و تخصص‌های مختلف ، برای ترمیم انواع مختلف همین تَرَک ها ساخته شده اند. حال اگر با سازه یا پروژهای مواجه باشیم که قرار است تَرَک یا شکاف ایجاد شده در آن سازه به صورت متعارف تعمیر گردد ، یا ظرفیت باربری راه برای اجرای یک پروژه تعیین گردد ، مستندسازی و گزارش دهی مراحل بررسی های میدانی و مطالعات اولیه و تکمیلی و نحوه اجرا و ارزیابی عملکرد آن، یک کار تحقیقاتی و کاربردی بسیار ارزشمند به شمار می رود .
نگاه حوزه نگهداری راه در سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ، تلفیق نگاه
۱-اجرای پروژه‌ها با کمترین هزینه و زمان و بالاترین کیفیت (نگاه متعارف منطقی اجرای پروژه های عمرانی)
۲-بهبود مستمر عملکرد نسبت به گذشته در اجرای پروژه ها و انتشار یافته ها به سایر دست اندرکاران در سطح ملی و حتی بین المللی بوده است که مورد دوم فقط در تلفیق نگاه آکادمیک و نگاه اجرایی از دو زاویه به پروژه‌هاحاصل می‌گردد . با توجه به اینکه اغلب پروژه های نگهداری راه از لحاظ عنوان و ماهیت تکراری هستند ، عدم تلفیق دو نگاه مذکور ، به منزله توقف یا پس رفت در کار در عصر رو به پیشرفت کنونی محسوب می‌شود .
در سنوات اخیر و با همین نگاه، مقالات و گزارش های علمی-پژوهشی-کاربردی مستند و معتبری برگرفته از اجرای پروژه های ساده و تکراری نگهداری راه تهیه و پس از سیر مراحل داوری ، در مجلات معتبر در سطح بین المللی منتشر گردیده است که به چند نمونه از ده‌ها نمونه آن اشاره می گردد :
۱-تحلیل فنی و اقتصادی چهار شیوه مختلف اجرای پل های زیرگذر راه آهن برگرفته از پروژه های سالانه رفع نقاط حادثه خیز در سه استان کشور ، که گزارش آن در مجله علمی-پژوهشی معتبری در انجمن ASCE آمریکا به نام سازمان راهداری به چاپ رسید .
۲-نحوه ارزیابی ترک خوردگی در پل‌ها به استناد تجربیات موجود برگرفته از پروژه های نگهداری ابنیه در سطح کشور که طی مقاله ای در مجله علمی-پژوهشی معتبر دیگری در انجمن ASCE آمریکا به نام سازمان راهداری به چاپ رسید .
۳-تجربیات نحوه شناسایی و اولویت‌بندی نقاط پرتصادف راه ها که مقاله آن در مجله انجمن جهانی راه (پیارک) به چاپ رسید .
۴-پیشنهاد دوره های آموزشی برای تربیت مهندسین برای امر نگهداری و بازرسی که مقاله آن در مجله معتبر علمی-پژوهشی دانشگاه تهران به چاپ رسید .
۵-نتایج یک دهه بازرسی پل های کشور با تاکید بر شناخت رفتار تکیه‌گاه‌های الاستومری در پل‌ها که گزارش آن به شکل یک مقاله در یک مجله معتبر علمی-پژوهشی از انتشارات بین‌المللی در انگلستان به چاپ رسید .
دکتر رضا اکبری - مدیر کل دفتر نگهداری راه های سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای