وظایف معاونت برنامهریزی سازمان راهداری در قبال نگهداری از آزادراههای کشور
اخذ عوارض و انجام عملیات نگهداری آزادراههای دولتی بر عهده سازمان راهداری و حملونقل جادهای است و در آزادراهها مشارکتی مطابق تفاهمنامه و قانون، ۷۵ درصد باقیمانده بهعنوان اصل و سود مشارکت ، ۱۰ درصد بابت هزینههای بهرهبرداری و ۱۵ درصد بابت هزینههای نگهداری در نظر گرفته میشود که بنا بر اختیار ، شرکتهای آزادراهی میتوانند اقدامات نگهداری را به سازمان راهداری و حملونقل جادهای واگذار کنند .
به گزارش پرتال حمل و نقل ، ۲۲ آزادراه به طول ۲۴۱۶ کیلومتر در ۱۸ استان کشور در دست بهرهبرداری قرار دارد که فقط ۱۳۵ کیلومتر از آزادراهها پیش از انقلاب و ۲۲۸۱ کیلومتر بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی احداث و بهره برداری شده است .
خداداد مقبلی با اشاره به وظایف معاونت برنامهریزی سازمان راهداری و حملونقل جادهای در قبال نگهداری آزادراههای کشور اظهار داشت : در حال حاضر ۲۲ آزادراه به طول ۲۴۱۶ کیلومتر در ۱۸ استان کشور در دست بهرهبرداری قرار دارد که ۱۹ آزادراه به طول ۱۸۷۷ کیلومتر با مشارکت بخش غیردولتی و ۵ آزادراه به طول ۵۳۹ کیلومتر با اعتبارات دولتی ساخته شدهاند ؛ اما باید توجه داشت که ۱۳۵ کیلومتر از آزادراهها پیش از انقلاب و ۲۲۸۱ کیلومتر بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و البته بیشتر با مشارکت بخش خصوصی ساخته شده است .
وی افزود : اخذ عوارض و انجام عملیات نگهداری آزادراههای دولتی بر عهده سازمان راهداری و حملونقل جادهای است و در آزادراهها مشارکتی مطابق تفاهمنامه و قانون، ۷۵ درصد باقیمانده بهعنوان اصل و سود مشارکت ، ۱۰ درصد بابت هزینههای بهرهبرداری و ۱۵ درصد بابت هزینههای نگهداری در نظر گرفته میشود که بنا بر اختیار ، شرکتهای آزادراهی میتوانند اقدامات نگهداری را به سازمان راهداری و حملونقل جادهای واگذار کنند .
معاون برنامهریزی سازمان راهداری و حملونقل جادهای یادآور شد : دو آزادراه کرج - زنجان و زنجان-قزوین در تیرماه سال جاری با حکم دادستانی و آزادراه تهران-ساوه در شهریورماه با حکم شورای حفظ حقوق بیتالمال به دولت واگذار شدند .
اهم اقدامات سازمان راهداری و حملونقل جادهای در قبال بهرهبرداری آزادراهها
مقبلی با اشاره به اهم اقدامات سازمان راهداری و حملونقل جادهای در خصوص بهرهبرداری و نگهداری مطلوب آزادراههای کشور گفت : اخذ برنامههای اجرایی سالانه نگهداری و بهرهبرداری شرکتهای آزادراهی ، بررسی و ابلاغ برنامههای مصوب به آنها در ابتدای سال، اخذ گزارشهای دورهای ماهیانه ۳ ماهه ، یکساله و عملکرد شرکتهای آزادراهی در اجرای برنامههای مصوب ، انجام بازدیدهای مستمر و دورهای از آزادراههای کشور توسط کارشناسان ، تهیه گزارش و پیگیری جهت رفع معایب ، انجام بازدید در خصوص آمادگی آزادراهها برای راهداری زمستانی ، بازدید در خصوص آمادگی آزادراهها برای راهداری زمستانی و بازدید از راهدارخانه ، تجهیزات و ماشینآلات شرکتها و میزان ذخیره نمک و ماسه موردنیاز برای عملیات زمستانی ، عقد قرارداد با مهندسان مشاور جهت برنامهریزی و اولویتبندی رفع نواقص مهمترین اقدامات معاونت برنامهریزی در خصوص آزادراهها محسوب میشود .
وی نظارت و جلوگیری از دریافت عوارض آزادراهی خارج از نرخ مصوب را یکی دیگر از وظایف سازمان راهداری و حملونقل جادهای عنوان کرد و گفت : در صورت بالا بودن هزینه ساخت آزادراه و کم بودن ترافیک عبوری تردد ، زمان بهرهبرداری افزایش مییابد در مقابل بالا بودن ترافیک عبوری موجب کاهش نرخ عوارضی میشود .
چالشهای نگهداری آزادراهها
معاون برنامهریزی سازمان راهداری و حملونقل جادهای یکی از چالشهای بخش نگهداری آزادراهها را نبود تناسب بین افزایش هزینههای نگهداری و دستمزدها با سهم ۱۵ درصدی هزینه نگهداری آزادراهها خواند و افزود : با ادامه این روند نگهداری آزادراهها با مشکل مواجه خواهد شد .
مقبلی با اشاره به تکلیف قانونی شرکتهای آزادراهی برای انجام روکش آسفالت در سال دوازدهم بهرهبرداری تصریح کرد : در تفاهمنامه سرمایهگذاری با مشارکت بخش خصوصی و بانکها پیشبینیشده است در سال دوازدهم بهرهبرداری، شرکت آزادراهی مکلف به اجرای روکش آسفالت است که هزینههای آن در گزارش هزینه - درآمد منضم به قرارداد منظور شده است ؛ اما باید در نظر داشت که هزینه انجام روکش آسفالت در شرایط فعلی برابر با هزینه احداث پروژه در ۱۲ سال قبل است که آزادراههای قم-کاشان ، کاشان-اصفهان ، ساوه – سلفچگان و زنجان-تبریز مشمول این بند میشود .
وی با بیان اینکه «نگهداری عملیاتی و جاری زمستانی در آزادراهی مشارکتی قالب ۱۵ درصد درآمد حاصل از وصول آزادراهها انجام میگردد» گفت : در ۱۳ مورد از تفاهمنامه منعقدشده ۱۲۲۶ کیلومتر عملیات نگهداری جاری و زمستانی توسط شرکت آزادراهی که نمایندگی سرمایهگذاری بر عهدهدارند را انجام میدهند و در ۵ آزادراه به طول ۶۱۷ کیلومتر ۸ اداره کل راهداری و حملونقل جادهای از محل ۱۵ درصدی سهم دریافتی از عوارض وصولی کار نگهداری جاری و زمستانی آزادراههای حوزه استحفاظی خود را انجام میدهند .
تشریح فرایند طراحی آزادراهها
معاون برنامهریزی سازمان راهداری و حملونقل جادهای در خصوص فرایند طراحی آزادراهها بیان داشت : کار مطالعه و احداث آزادراهها مطابق آییننامه طرح هندسی راههای ایران «نشریه ۴۵» و سایر نشریات بینالمللی نظر به «ashto» و آییننامههای کشورهای دیگر بوده است . دوره احداث از طریق شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور تعیین و دوران بهرهبرداری از طریق سازمان راهداری و حملونقل جادهای کشور انجام میگیرد .
مقبلی یادآور شد : بر اساس تفویض وزیر راه و شهرسازی وقت در اسفندماه سال ۹۰ ، مسئولیت نظارت عالیه بر نحوه بهرهبرداری آزادراههای مشارکتی کشور به سازمان راهداری و حملونقل جادهای واگذار شده است و شامل فصول بهرهبرداری آیین نامه اجرایی قانون مشارکت این نظارت انجام میگیرد و این نظارتها در ۲ بخش نظارت عالیه بر نگهداری و حقوق نظارت عالیه بر امور بهرهبرداری شرکتها صورت میگیرد .
اخذ عوارض الکترونیکی در تمام آزادراهها اجرا میشود
وی با اشاره به نحوه دریافت و پرداخت عوارضی آزادراهها بیان داشت : در حال حاضر پرداخت عوارضی آزادراهها توسط کاربران غالباً بهصورت دستی و نقدی صورت میگیرد که مشکلات زیادی برای پرداختکننده عوارض و هم برای شرکتهای آزادراهی و سازمان راهداری و حملونقل جادهای متصور است و برای رفع این مشکلات ، بهمنظور کاهش زمان سفر ، مصرف سوخت ، صرفهجویی در استهلاک خودرو و پرداخت آسان عوارض ، جلوگیری از خرابیهای روسازی محل گیتهای عوارض ناشی از ترمز در زمان توقف و شروع به حرکت پس از پرداخت عوارض یا همان افتادگی و جمع شدگی آسفالت و در مجموع ارتقا ایمنی آزادراهها در نظر است دریافت عوارض کلیه آزادراهها بهصورت الکترونیکی انجام گیرد .
به گفته معاون برنامهریزی سازمان راهداری و حملونقل جادهای ، هموطنان در صورت داشتن نظرات و پیشنهادها و مشاهده عدم علت موضوعات اشارهشده و عدم ارائه خدمات مطلوب و با تخلف یا مشاهده هرگونه کاستی و خرابی در سطح رویه آسفالتی آزادراهها ، میتوانند در سامانه گویای ۱۴۱ و تلفن ۱۴۱ مرکز مدیریت راههای کشور بهصورت شبانهروزی ثبت و پیگیری قرار گیرد .