معاونت حملونقل مسئول ایجاد شبکههای داخلی و بینالمللی حملونقل در کشور
بنابراین خیلی مهم است که معاونت حمل و نقل از مفهوم شبکه اطلاع داشته باشد و دریافت درستی از این مفهوم و جریان آن داشته باشد . اگر بخواهیم در استان شبکه داشته باشیم ، باید ببینیم شهرها چگونه با هم و با روستاهای اطراف تشکیل شبکه میدهند .
به گزارش پرتال حمل و نقل ، وزیر راه و شهرسازی در مراسم دومین سالگرد تاسیس معاونت حمل و نقل که در وزارت راه و شهرسازی برگزار شد ، ضمن ابراز خوشوقتی از حضور در جمع همکاران عزیز و دوستان حمل و نقل گفت : دکارت گفت من میاندیشم ، پس هستم . بنابراین خوب است که در غالب این سالروز در مورد آنچه عمل کردهایم صحبت کنیم .
عباس آخوندی با اشاره به اهمیت پرداختن به مساله حمل و نقل در کشور گفت : بحث حمل و نقل ، بسیار جالب و پیچیده است و متاسفانه در ایران به آن کمتر توجه داشتیم . این مساله تنها مربوط به وزارتخانه نیست ، بلکه در کل ایران کمتر به مساله حمل و نقل توجه شده است . حمل و نقل یک شبکه و یک جریان در این شبکه است . وقتی قرار باشد در غالب یک تئوری ، بحث آکادمیک حمل و نقل مطرح شود ، باید گفت که حمل و نقل جریان کالا و مسافر در درون یک شبکه است و بنابراین شبکه و حرکت مفهوم حمل و نقل را شکل میدهد .
آخوندی با اشاره به شکلگیری مفهوم شبکه در حملونقل از آغاز پیدایش این مفهوم گفت: جاده ابریشم چه بوده ؟ یک شبکه تجاری بین مردم جهان بوده است . آدمها و کالاهایی که در این شبکه با هم تجارت و ارتباط برقرار میکردند . لجستیک نیز چیزی جز شبکه و حرکت نیست . نکته بسیار مهمی که کمتر در بحث لجستیک یا حمل و نقل به آن توجه شده ، تحولاتی است که در ماهیت و ابعاد شبکه و حاملهای حرکت در این شبکه رخ داده است .
تحول مفهوم حملونقل با پیشرفت فناوری
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تغییر در ماهیت حملونقل و ارتباطات ، سبب به وجود آمدن دورههای مختلف تاریخی شده است ، گفت : ادوار مختلف بر چه اساسی از هم تفکیک میشود ؟ آیا قبل از به وجود آوردن موتور میشد در جهان کالای فساد پذیر را جابجا کرد ؟ پیش از موتور ، امکان پذیر نبود که گوجه فرنگی یا میوه را به هزار کیلومتر دورتر رساند . بنابراین قبل از دنیای مدرن کالای اساسی در حمل و نقل ادویه یا اشیای گرانبها مانند دیبا ، سکه و ... بوده است .
وی ادامه داد : وقتی موتور به وجود میآید ، مفهوم حمل و نقل متحول میشود . موتور تنها یک موتور نیست که توسط یک مهندس تولید شده باشد ، موتور مفهوم شبکه و حرکت را در جهان عوض میکند . لذا شبکهای که بعد از موتور در جهان ایجاد میشود ، توسعه حمل و نقل را موجب میشود. آنچه میتواند استعمار انگلستان را شکل دهد، همان موتور است . انگلستان با استفاده از موتور شبکهای را در جهان شکل میدهد و کالاهایی را به حرکت در میآورد که با جهان پیشامدرن قابل مقایسه نیست .
آخوندی با اشاره به تاثیر تحول در وسایل حمل و نقل در شبکهسازی گفت: دنیای مدرن وسایل محرکهای دارد که وسایل پیشامدرن مانند شتر و حیوان نیست . بلکه کشتی بخار و وسایل مختلف است . بنابراین خیلی مهم است که فهمی از مفهوم شبکه و جریان و حرکت درون شبکه داشته باشیم .
این عضو کابینه دوازدهم به پیدایش مفهوم ICT نیز اشاره کرد و گفت : خیلیها بعد از دنیای مدرن میگویند که ICT یا فناوری ارتباطات و اطلاعات مانند ماشین بخار، یک انقلاب بود . چرا این مساله انقلاب بود ؟ به این علت که مفهوم شبکه را وارد یک دنیای جدید کرد. شبکه فعلی قابل مقایسه با بیست سال پیش نیست .
وی ادامه داد : اکنون ایام سالگرد آغاز جنگ تحمیلی است . در آن دوران هنگامی که میخواستیم در جهاد ستاد پشتیبانی جنگ تشکیل دهیم ، نه فاکس و نه راه ارتباطی دیگر نداشتیم . ناچار بودیم از تلفن گرام استفاده کنیم . آن نحوه انتقال پیام یک شبکه در ابعاد خود را داشت . اکنون در یک کانال تلگرام پیام بعد از دو ساعت توسط ده هزار نفر دیده میشود . مفهوم شبکه عوض شده است .
جهانیشدن و شبکهسازی
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اهمیت پرداختن به بحث شبکهسازی در حملونقل گفت : از نظر من پیچیدهترین بخش حمل و نقل فهم مفهوم شبکه است . این شبکه است که در حمل و نقل جریان مسافر ، کالا ، اندیشه ، نشانهای مختلف و پول را ممکن میکند . وقتی که مفهوم حمل و نقل به اجرای پروژه تقلیل داده میشود ، یعنی درکی از شبکه وجود ندارد . باید مشخص شود که این شبکه با چهارپا، ماشین بخار یا آی سی تی کار میکند .
آخوندی سپس به مفهوم جهانی شدن پرداخت و گفت : تعریفی که به شکل علمی از جهانی شدن ارائه میشود ، این است که جهانی شدن به مفهوم شکل گیری شبکههایی بزرگتر از شبکههای ملی است . به عنوان مثال انجمن بتن شبکهای است که در آن راجع به اطلاعات بتن تبادل اطلاعات میشود . این شبکه از استرالیا تا آمریکای شمالی و از سنگاپور تا ایران گسترده است . این یک شبکه ملی نیست ، فراملی است . همین بحث درباره شبکههای بانکی ، تجاری ، علمی ، فرهنگی ، خبرنگاری و ... وجود دارد .
وی افزود : تفاوت دوران جهانی شدن و پیش از آن این است که این شبکهها از منظر وسعت فراگیری در چهارچوب دولت - ملت نمیگنجند و سراسری هستند . شدت جریان نیز در این شبکهها قابل مقایسه با دوران قبل نیست . پیوند این شبکهها با یکدیگر بسیار محکمتر از شبکههای قبلی است . پیشتر دو نفر تاجر یک شبکه داشتند و با مرگ یکی از آنها شبکه قطع میشد. اما اکنون شبکهها انسجام ارتباطی فوقالعاده قویتری دارند .
این عضو کابینه تدبیر و امید به بررسی رابطه جهانیشدن و حمل و نقل پرداخت و گفت : مفهوم شبکه و حرکت که جهانیشدن با آن تعریف میشود ، شکل گیری شبکههای فراملی و جریان انسان ، کالا ، نماد و اندیشه درون این شبکهها با سرعت و دامنه شمول، وسعت و شدت بیشتر است . حمل و نقل یعنی ما در سطح ملی متوجه شویم ایران کجای جهان ایستاده ، چگونه قرار است با جهان شبکهسازی کند ، چگونه میخواهد از این شبکهها حداکثر استفاده را کند ، چگونه باید در این شبکه آسانترین و بهترین روش تبادل انسان ، کالا ، پول ، فناوری و ... را انتخاب کند .
معاونت حملونقل ، ابزار شبکه سازی
وزیر راه و شهرسازی سپس به نقش معاونت حمل و نقل در کشور پرداخت و گفت : کسی که معاون حمل و نقل است، نمیتواند نسبت به پیرامون خود بیتوجه باشد و باید جهان را بشناسد . شبکهها لایههای مختلف دارند که شامل لایههای محلی ، استانی ، ملی ، منطقهای و ... میشود . مفهوم ایرانشهر شبکهای است که میتواند بین کشورهایی با سابقه تمدنی ایران تشکیل شود و حتی از منظر شدت و وسعت جریان متفاوت با سطح قاره و جهان باشد . بنابراین شبکهها لابه لایه هستند .
آخوندی به نقش معاونت حملونقل در شبکهسازی اشاره کرد و گفت : بنابراین خیلی مهم است که معاونت حمل و نقل از مفهوم شبکه اطلاع داشته باشد و دریافت درستی از این مفهوم و جریان آن داشته باشد . اگر بخواهیم در استان شبکه داشته باشیم ، باید ببینیم شهرها چگونه با هم و با روستاهای اطراف تشکیل شبکه میدهند . در این شبکه چه چیزی باید عبور کند ؟ وسایل حمل و نقل چه است ؟ کدام ترکیب از حمل و نقل میتواند کارآمدترین ، ایمنترین ، سریعترین و دقیقترین باشد ؟ آیا حمل و نقل باید ترکیبی و یا تک بعدی باشد ؟ باراندازها کجا هستند .
وی ادامه داد : همه اینها از خلق شبکه آغاز میشود . نقد به پروژه محوری همین است. وقتی به پروژه نگاه میکنید ، شبکه را حذف و خود را از تمام امتیازات آن و بهرهوری و کارایی محروم میکنید . لذا بدون شبکه شهر جدید ، شهر صنعتی ، جاده ، حمل و نقل ریلی ایجاد میکنیم اما میبینیم که هیچکدام از اینها با یکدیگر عمل نمیکند .
نقش مخرب پروژهمحوری در حملونقل
وزیر راه و شهرسازی با انتقاد به نگاه پروژهمحوری در حمل و نقل پرداخت و با ذکر مثال قطار اصفهان - شیراز گفت : قطار اصفهان - شیراز اجرا میشود، اما ایستگاه قطار در ۱۳ کیلومتری شهر قرار میگیرد . این شبکه ناقص است . این شبکه به مرکز حملونقل انسان متصل نیست . پروژه با چند هزار میلیارد تومان هزینه اجرا شده است ، اما کارایی آن به هفتهای ۱۰ سرویس بین تهران و شیراز خلاصه میشود . مشخص است که برای هفتهای ۱۰ سرویس نباید چند ده هزار میلیارد تومان هزینه کرد ! آن کسی که پروژه را اجرا میکرده ، به دو نقطه اصفهان و شیراز توجه کرده اما نمیدانسته این مسیر چگونه باید به شبکه متصل شود و چگونه شبکه برون شهری و درون شهری باید با یکدیگر عمل کنند . چگونه باید کالا و آدم در این شبکه جریان پیدا کند. در مورد مترو، هوا و دریا نیز همین بحث صادق است .
آخوندی با اشاره به نقش معاونت حملونقل در تغییر مفهوم حملونقل در کشور گفت : از نظر من شکلگیری معاونت حملونقل به این منظور است که عینک دیگری بزنیم و استحالهای نسبت به مفهوم وزارتخانه در ذهن ما ایجاد شود . این وزارتخانه میخواهد در کشور لایههای مختلف شبکه ایجاد کرده و ایران را به شبکه جهانی متصل کند . کریدور شمال - جنوب ، و شرق - غرب ، تنها با شبکه معنی دارد . لجستیک از نظر من غیر از شبکه و حرکت چیز دیگری نیست .
آخوندی در انتها گفت : امیدوارم وزارتخانه بتواند با ایجاد معاونت حمل و نقل ، ارزش افزوده مغز افزاری داشته باشد که بتواند هزاران میلیارد سختافزار ایجاد شده در کشور، بهرهوری و کارایی بیشتر داشته باشد .