افزایش قیمت پروژه‌ها از نتایج بی‌توجهی به تجاری‌سازی
در اقتصاد سیاسی بحث موردنظر من خواسته‌های بخش خصوصی از دولت و برعکس است ، به‌طوری‌که بخش خصوصی از دولت رعایت قانون را مطالبه کند و حاکمیت نیز از قانون تبعیت کند . بخش خصوصی می‌تواند متقاضی اعمال رقابت باشد . در واقع شما می‌توانید از دولت بخواهید که ارجاع کارها بر مبنای رقابت باشد .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی Iranway ، وزیر راه و شهرسازی در نشست هم اندیشی با تشکل‌های حرفهای ضمن جلب توجهات و ابراز نگرانی خود نسبت به منابع زیستی و نظام بنگاهداری به عنوان سرمایه‌های اجتماعی در ایران تصریح کرد : در اقتصاد سیاسی بحث موردنظر من خواسته‌های بخش خصوصی از دولت و برعکس است ، به‌طوری‌که بخش خصوصی از دولت رعایت قانون را مطالبه و حاکمیت نیز از قانون تبعیت کند .
عباس آخوندی در نشست هم‌اندیشی با انجمن‌ها و تشکل‌های حرفهای که در مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی برگزار شد با اشاره به هدف اصلی برگزاری این نشست اظهار کرد : علت اصلی برگزاری این نشست بیشتر در خصوص تشریح فهم خود از شرایط ایران و تشریح نگرانی‌های خود از شرایط ایران با فعالان حرفهای چهار شق حمل‌ونقل ، مسکن ، شهرسازی ، IT و درخواست برای مدیریت و هدایت بهتر امور بود .
آخوندی با اشاره به نگرانی‌های خود نسبت به وضعیت کشور بیان داشت : نگران ایرانم البته این نگرانی همراه با امید و اراده است . در هر صورت ما باید نگران ایران باشیم زیرا در وضعیتی قرار داریم که اگر دقت نکنیم نسل‌های بعدی ما را سرزنش خواهند کرد .
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این نکته که بنگاه‌های ایران سرمایه‌های ملی هستند گفت : از عمق جان به حرفهای انجمن‌ها صحه می‌گذارم و بر این باورم که بنگاه‌ها بزرگ‌ترین ثروت تجاری و مادی ایران هستند اما به شکل بنیادین به آنها کمتر توجه می‌شود . ضمن استفاده از تمام نکات مطرح شده از سوی نمایندگان بخش خصوصی مطالب مورد توجه را یادداشت کرده تا پیگیری‌های لازم از سوی معاونان در حوزه‌های مختلف انجام شود . جلسات در حوزه‌های مختلف با اصناف ادامه خواهد داشت و همچون گذشته گفت‌وگو خواهیم کرد و موارد قابل اقدام پیگیری خواهد شد .
بنگاه‌های ایران سرمایه‌های ملی هستند
وی با اشاره به مطالب مطرح شده از جانب نمایندگان انجمن‌ها و تشکل‌های حرفهای در حوزه‌های سرمایه‌های اجتماعی ، فنی و مهندسی تصریح کرد : تمام مطالب مطرح شده صحت دارد و هر بنگاه در ایران دو جنبه دارد ؛ یکی سرمایه شخصی و دیگری سرمایه‌های اجتماعی و ملی .
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد : اگر بنگاهداری در ایران با مخاطره مواجه شود همه باید نگران باشیم . از این رو نمی توانیم نسبت به این موضوع بی‌تفات باشیم و به راحتی از کنار آن عبور کنیم. لذا از عمق جان به حرفهای انجمن‌ها صحه می‌گذارم و باور دارم که بنگاه‌ها بزرگ‌ترین ثروت تجاری و مادی ایران هستند که شوربختانه به شکل بنیادین به آنها کمتر توجه می‌شود .
آخوندی ادامه داد : در کنار بحث بنگاه‌ها بحث سرمایه‌های اجتماعی قرار دارد که اساسا اقتصاد بدون سرمایه اجتماعی قابل شکل‌گیری نیست . در حوزه اقتصاد یک موضوع مورد بی توجهی قرار می‌گیرد و آن اینکه سنگ‌بنای سرمایه مادی و اقتصادی ، سرمایه‌ی اجتماعی و نظام حقوقی و حکمروایی است . زیرا بدون سرمایه اجتماعی ، نظام حقوقی و بدون حاکمیت قانون به مفهوم عام آن محال ممکن است که سرمایه مادی ایجاد شود . سرمایه‌ای که در غیاب سرمایه اجتماعی ایجاد شود بیشتر شبیه سرمایه راه‌زن‌ها است .
هشدار نسبت به بی‌توجهی به سرمایه‌های اجتماعی
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مشکل ما در جامعه ایران بی‌توجهی به سرمایه اجتماعی است ، تصریح کرد : نگرانی من حاکی از آن است که سرمایه‌های اجتماعی و بنگاه به مفهوم یک نهاد اجتماعی مورد توجه قرار نمی‌گیرند و آنچه که مهم است کالا و نگاه کالایی به انسان شمرده می‌شود . باید نگران بود به غیر از دیدگاه‌های فوق ، از حوزه منابع زیستی هم باید نگران باشیم . نمی‌توان از فرسایش منابع زیستی ، توسعه‌های ناسازگار با اقلیم و خالی شدن بخش عمده‌ای از سرزمین و تمرکز جمعیت در نقاط محدود چشم‌پوشی کرد و تنزل کیفیت زندگی و صعوبت امکان جابه جایی و حمل‌ونقل را دید و نگران نبود .
وی ادامه داد : بنابراین باید به این موضوع فکر کنیم که چطور می‌شود از منابع زیستی ایران حفاظت کرد و جمعیت را در ایران توزیع کرد و از منابع مادی ، فرهنگی و اجتماعی آن به‌طور بهینه بهره برد . ما به راحتی از انباشت ثروت روابط تجاری در جنوب ایران گذشته‌ایم ، در حالی که مردم جنوب با ملت‌های آن‌سوی آب‌ها روابط تجاری دیرینه‌ای داشته‌اند و خود یک ثروت محسوب می‌گردد. در هر نقطه ایران منابع فرهنگی زیاد و ارزشمندی وجود دارد که با توجهی در حال فرسایش هستند . شاهد هستیم که سیل تمرکزگرایی موجب کاهش نرخ بهره‌وری از ظرفیت‌های فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی ، مادی ، تجاری و اقتصادی شده است .
وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به انگاره‌های ذهنی خود اظهار داشت : در مورد بحث مشارکت توجه به بخش خصوصی گلایه‌های صنف و حرفه‌های مورد نظر زیاد صحبت شد که همه درست بود و نیازی به پاسخ من نیست . اما سوال اینجاست که تصور شما از همکاری دولت و جامعه مدنی و حرفهای در روزگار مدرن چیست ؟ آیا شما تصور می‌کنید که ما با این وضع اقتصاد سیاسی می‌توانیم یک خصوصی‌سازی خوب و یک مشارکت عمومی– خصوصی مطلوب داشته باشیم یا برای اقدام باید یک مرحله پایین‌تر را نگاه کنیم ؟
ضرورت تجاری‌سازی پیش از خصوصی‌سازی
وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوالات بیان داشت : در ایران تجاری‌سازی را اجرا نکرده‌ایم و در صورتی که مفهوم تجاری‌سازی این است که کالای عمومی و خصوصی بدون قیمت تمام شده نیست و بهره‌بردار باید بهای آن را بپردازد . آیا بدون تجاری‌سازی امکان خصوصی‌سازی وجود دارد ؟ در ایران بسیاری می‌خواهند هزینه خود را سربار بودجه کنند ، درحالی که بودجه درآمد ملی است .
این عضو کابینه دولت با اشاره به نتایج بی‌توجهی به تجاری‌سازی گفت : افزایش قیمت پروژه‌ها ، افزایش قیمت تمام شده ، تنزل نرخ بهره‌وری و بادکردن بودجه و از حیز انتفاع افتادن بودجه از جمله این موارد است .
آخوندی با بیان اینکه تجاری‌سازی و آزادسازی قیمت در ایران رخ نداده است ، تصریح کرد : همچنان اکثر کالاها و خدمات قیمت‌گذاری می‌شود و سازمان‌های قیمت‌گذاری و کنترلی به‌شدت فعالیت دارند و در عین حال همه از خصوصی‌سازی صحبت می‌کنند . نتیجه این رفتار متعارض روند کاهشی سرمایه‌گذاری ملی است . به‌ظاهر خصوصی‌سازی در صنعت هوایی و ریلی شده است . ولی فارغ از ماهیت طرف دریافت‌کننده این صنایع ، می‌توان دید که سرمایه‌گذاری جدید در این صنایع حتی کفاف استهلاک سرمایه‌ی پیشین آنها را نیز نمی‌نماید. آیا این نوع خصوصی‌سازی مایه افزایش بهره‌وری در ایران است ؟ ما در این وزارتخانه به دنبال تجاری‌سازی هستیم و به شدت اعتقاد داریم که اگر بخش زیرساخت تجاری‌سازی نشود بخش خصوصی نمی‌تواند سرمایه خود را برگرداند .
مبنای مشارکت خصوصی - عمومی حاکمیت قانون است
آخوندی خطاب به انجمن‌ها و تشکل‌ها بیان کرد : پیشنهاد می‌شود انجمن‌ها برای چگونگی مطالبه از دولت از مشاوران تجاری و حقوقی استفاده کنند تا نحوه چگونگی مطالبه از دولت را به جای اینکه همواره از دولت درخواست یارانه داشته باشند را پیدا کنند . زیرا معتقدم بخش خصوصی که از دولت درخواست یارانه می‌کند یعنی کسب و کار آن تجاری نیست و اصولا آن بنگاه بخش خصوصی نیست . آن کس که از دولت یارانه دریافت می‌کند نمی‌تواند شریک دولت باشد . حال آنکه بخش خصوصی منابع مالیاتی دولت و از این موضع می‌تواند مطالبه‌گر حقوق قانونی خود باشد .
وزیر راه و شهرسازی بیان کرد : در اقتصاد سیاسی بحث موردنظر من خواسته‌های بخش خصوصی از دولت و برعکس است ، به‌طوری‌که بخش خصوصی از دولت رعایت قانون را مطالبه کند و حاکمیت نیز از قانون تبعیت کند . بخش خصوصی می‌تواند متقاضی اعمال رقابت باشد . در واقع شما می‌توانید از دولت بخواهید که ارجاع کارها بر مبنای رقابت باشد .
وی با طرح این سوال که چرا بنگاهداری در ایران هم‌اکنون در حال فرسایش است ؟ گفت : ریشه در از بین رفتن اصل رقابت و تجارت است . اما آیا تشکل‌ها آن را از دولت مطالبه می‌کنند یا هر وقت یک مقام دولتی را می‌بینند طلب یارانه می‌کنند ؟
بدون بزرگ شدن بخش خصوصی امکان توسعه وجود ندارد
آخوندی با بیان اینکه به‌شدت طرفدار بخش خصوصی هستم ، تصریح کرد : بدون بزرگ شدن بخش خصوصی امکان توسعه وجود ندارد و نهایتاً ملت ایران که از طریق‌های مختلف با توسعه کشورهای دیگر آشناست . تمنای توسعه در ایران ریشه‌دار و فزاینده است . اما آیا تمنای توسعه از طریق دولتِ توزیع‌کننده یارانه محقق می‌شود یا دولتِ مبتنی بر حاکمیت قانون ؟ تشکل‌های یارانه‌بگیر نمی‌توانند ادعای استقلال در پندار و رفتار داشته‌باشند . ما هنوز حرفه‌ورزانی که متکی به صلاحیت‌های فنی و اجتماعی و اقتصادی خود باشند و بتوانند مستقل از دولت اعلام نظر کنند را کمتر داریم . دلیل آن هم اتکاری آنان به دولت است .
تفاهم دولت و تشکل‌ها در ۵ اصل
وزیر راه و شهرسازی خواستار تفاهم دولت و تشکل‌ها در ۵ اصل تجاری‌سازی ، آزادسازی ، رقابت ، حاکمیت قانون و مشارکت شد و گفت : پای این اصول بایستیم و قبول کنیم مشارکت باید بر مبنای اصل حقوقی باشد و دو طرف موجودیت یکدیگر را بپذیرند .
وی با اشاره به مقیاس بنگاه‌ها بیان کرد : فناوری‌های مدرن دنیا را به سمتی برد که امروزه بنگاه‌هایی در زمینه ملی با سختی مواجه شده‌اند و در واقع فناوری با مقیاس ملی امکان وجود ندارد لذا باید به سمت دستیابی برای مقیاس فراملی حرکت کنند .
آخوندی با توجه به نقش اندیشه ایران‌شهری در خصوص مسائل مقیاس بنگاهداری بیان کرد : اندیشه ایران‌شهری بازتاب و کاربرد در مقیاس توسعه دارد و درصورتی‌که مقیاس فراملی پذیرفته شود ، بدون فوت وقت باید در پی شرکای فراملی بود . کشورهای واقع در حوزه تمدنی اولین می‌توانند اولین شرکای ایران باشند . از نظر بنده شرکای ایران کشورهای پاکستان ، افغانستان ، ترکمنستان ، ازبکستان ، تاجیکستان ، آذربایجان ، ارمنستان ، ترکیه عراق و سایر همسایگان هستند البته هم‌اکنون به برعکس آن عمل می‌شود . ایران را باید در چارچوب حوزه تمدنی محافظت کرد زیرا در آن صورت است که می‌توان حمل‌ونقل ، نظام‌مهندسی ، بازار صدور خدمات ، توریسم و تمام صنایع را در قالب مقیاس‌های فراملی باهم داشت .
وزیر راه و شهرسازی افزود : کار بخش خصوصی پیگیری مسائل از منظر اقتصاد خرد و بنگاه است و اینجانب به‌عنوان نماینده دولت نیز باید در خصوص مسائل ملی صحبت کنم. اما نقطه نظرات ما باید در یک نقطه تلاقی پیداکرده و به نتیجه برسد .
وی با اشاره به روش‌های ارتباط با نمایندگان بخش خصوصی یادآور شد : با توجه به محدودیت‌های زمانی برای برقراری ملاقات حضوری میزگردهای مجازی تشکیل داده‌ایم . همچنین کانال مستقیم شهراه وجود دارد و بنده به‌طور مرتب آن را ملاحظه و کنترل می‌کنم . نشست امروز برای من فوق‌العاده آموزنده بود و امیدوارم پیرو آن ارتباط فراحرفه‌ای شکل بگیرد که از این رو به معاونان خود در بخش‌های مختلف تأکید می‌کنم که جلسات را به‌طور مستمر و مستقیم با نمایندگان تشکل‌ها برگزار کنند .