اختصاص ۲۰ درصد بودجه ریلی به احداث پروژه ریلی غیر اقتصادی تهران - آمل

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی Iranway ، در حالی در قانون بودجه سال جاری بیش از ۶.۴ هزار میلیارد تومان برای اجرای پروژه ریلی و غیر اقتصادی تهران ـ آمل در نظر گرفته شده که با این مبلغ می توان یک پنجم پروژه های ریلی مهم را اجرا کرد .

در صفحه ۳۵ پیوست چهارم قانون بودجه سال جاری بیش از ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برای پروژه احداث خط آهن رودهن - لاریجان - آمل به طول ۱۲۰ کیلومتر - جزء طرح های مصوب شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور - گنجانده شده است .

بر اساس برآوردی که در این مصوبه از سوی شرکت ساخت اعلام شده ، هزینه هر کیلومتر خط آهن تهران - آمل ۵۳ میلیارد تومان محاسبه شده است . این در حالی است که آنگونه که مسئولان شرکت ساخت و توسعه اعلام کرده اند ، هزینه احداث خط آهن در دشت و کوهستان بین ۳ تا ۹ میلیارد تومان - برای هر کیلومتر ریل گذاری - در تغییر است . با این حساب هزینه هر یک کیلومتر خط آهن رودهن - آمل - لاریجان ۱۴ تا ۱۷ برابر هزینه احداث یک کیلومتر راه آهن چابهار ـ زاهدان است . با این تفاوت که راه آهن مسافری تهران - آمل می تواند حداکثر روزانه ۵ هزار نفر را در بهترین حالت (در صورت تأمین مالی خرید ریل باس و استفاده حداکثری از ظرفیت این خط و استقبال مسافران) جابه جا کند و حال آنکه راه آهن چابهار ـ زاهدان توانایی جابه جایی سالانه ۷.۵ میلیون تن بار را دارد که قطعا بخش اعظمی از این بار ، ترانزیتی بوده و درآمد هنگفتی را نصیب کشور خواهد کرد .

اگر هزینه بلیت قطار تهران ـ آمل (در صورت احداث) نفری ۵ هزار تومان باشد و سالانه فرضا ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر - سفر از این محور ریلی انجام شود ، ده ها سال طول می کشد تا صرفا هزینه احداث این خط آهن مستهلک شود . ضمن اینکه هزینه اعلام شده ، تنها برای احداث خط آهن است و خرید ریل باس و تعمیر و نگهداری واگن ها (ترنست ها) ، سود سرمایه گذار ، سود شرکت ریلی بهره بردار و بسیاری موارد دیگر نیز به آن اضافه می شود .

نکته جالب اینکه این پروژه ریلی در معاونت برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و نهایتا غیر اقتصادی بودن آن تأیید شد . با این حال معلوم نیست چرا پروژه ریلی رودهن - لاریجان - آمل در قانون بودجه گنجانده و تخصیص منابع برای اجرای آن مصوب شد .

۶۵ درصد ریل رودهن - آمل تونل است !

سید میثم لاجوردی ، کارشناس ارشد ساخت و احداث راه آهن درباره غیر فنی و غیر اقتصادی بودن پروژه ریلی تهران - آمل - گفت : مطالعات این پروژه از سال ۱۳۹۱ آغاز شد و جالب اینکه در ۸۳ کیلومتر از مسیر ۱۲۰ کیلومتری ، پل ، تونل و دیگر ابنیه فنی قرار دارد که هزینه احداث آن را چندین برابر سایر پروژه های ریلی واقع در دشت بالا می برد . همچنین حدود ۷۸ کیلومتر معادل ۶۵ درصد پروژه را تونل تشکیل می دهد که بسیار هزینه بر است .  

وی با بیان اینکه بسیاری از کارشناسان این پروژه را غیر اقتصادی می دانند گفت : گرانترین پروژه های ریلی موجود برای احداث هر کیلومتر ۹ میلیارد تومان هزینه دربردارند حال آنکه پروژه رودهن ـ لاریجان ـ آمل بر اساس اعلام شرکت ساخت و توسعه، ۷ برابر هزینه بر است .

۳۵ پروژه ریلی مهم معطل بودجه/۲۰ درصد بودجه ریلی امسال برای ریل رودهن - لاریجان - آمل

مدیرگروه حمل و نقل مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت افزود : در حال حاضر ۴ هزار و ۷۰۰ کیلومتر در قانون بودجه امسال پروژه ریلی تصویب شده که هزینه احداث خط آهن تهران ـ آمل به تنهایی ۲۰ درصد هزینه کل این پروژه ها را به خود اختصاص داده است . در همین حال در حال حاضر ۳۵ پروژه ریلی مهم در کشور وجود دارد که تکمیل آنها می تواند در رونق ترانزیت کشور موثر باشد اما تکمیل آنها معطل بودجه است .

وی یکی دیگر از دلایل غیر اقتصادی بودن اجرای خط ریلی رودهن - لاریجان - آمل را مخاطبان آن عنوان کرد و ادامه داد : بیشتر مسافران مناطق شمالی ، ساکنان پایتخت هستند که در روزهای پایانی هفته یا تعطیلات دیگر تنها با هدف تفریح و گردشگری به شهرهای شمالی می روند ؛ از سوی دیگر گشت و گذار در مناطق سواحلی نیازمند خودروی شخصی است بنابراین احتمال منتقل کردن مسافران آخر هفته مناطق شمالی از جاده به ریل ، بسیار پایین است .

این کارشناس صنعت ریلی با ادعای تلاش و نفوذ برخی نمایندگان ذی نفوذ مازندران در تصویب این پروژه یادآور شد : حتی اگر در بدترین حالت، ۲۰ سال زمان ببرد تا هزینه اولیه احداث این خط برگردد ، باز هم نرخ بازده آن ۱۳ درصد برآورد می شود که کاملا غیر اقتصادی و بدون کمترین توجیه مالی ـ فنی خواهد بود . به نظر می رسد با توجه به نزدیکی آمل به ساری و همچنین با توجه به اینکه بیشتر اهالی این شهر ، برای انجام امور جاری خود به مرکز استان تردد می کنند و از سوی دیگر خط موجود تهران ـ مازندران از ساری عبور می کند ، می توان با احداث آنتنی ساری ـ آمل (ایجاد انشعاب در خط ریلی تهران - مازندران به سمت آمل) ، بخشی از مسافران این محور را از جاده به ریل منتقل کرد ، ضمن اینکه هزینه احداث این خط آهن بسیار کمتر از رودهن ـ آمل خواهد بود .