بندر جبل علی ، شاهراه بزرگ تجارت جهانی
در بندر جبلعلی ۴ منطقه آزاد تجاری وجود دارد که از نظر قوانین تجارت بینالملل استاندارد بوده و موجب جذب تاجران از تمامی نقاط جهان شده است . مجموعه بندری جبلعلی به بزرگترین منطقه بندری در دنیا از نظر وسعت معروف شده است .
بندر جبلعلی یکی از بزرگترین بنادر جهان و بزرگترین بندر در خاورمیانه است . این بندر بهطور هفتگی با بیش از ۱۰۰ بندر در جهان ارتباط دارد و به بیش از ۱۷۰ خط کشتیرانی خدمات میدهد .
امارات متحده عربی از کشورهای عربی جنوب خلیجفارس است که در قالب یک فدراسیون سیاسی از ۷ امارت یا شیخنشین تشکیل شده است که به ترتیب از غرب به شرق عبارتند از : ابوظبی ، دوبی ، شارجه ، عجمان ، امالقوین ، راسالخیمه و فجیره. مرکز سیاسی این ۷ شیخنشین ؛ ابوظبی است . همچنین دوبی مرکز تجاری و شارجه مرکز فرهنگی این ۷ شیخ نشین هستند .
دوبی دارای ۲ بندر اصلی است. این بنادر ؛ بندر رشید و بندر جبل علی هستند که به عنوان بزرگترین بنادر جهان و پایانه برای کانتینرها شناخته شدهاند . بندر جبل علی بزرگتر از بندر رشید است . این بندر در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر دوبی احداث شد . عمق و امکانات این بندر در دوبی باعث شده یکی از پربازدیدترین بنادر در جهان باشد . وسعت این بندر ۴۷/۱ کیلومتر مربع است . فرودگاه بینالمللی آل مکتوم در منطقه جبل علی قرار دارد .
منطقه آزاد جبل علی ، منطقه صنعتی دوبی است که شرکتها و سرمایهگذاران از کشورهای متعددی مثل چین و تایوان و تایلند در این منطقه آزاد حضور داشته و به تجارت و کسبوکار میپردازند . منطقه آزاد جبل علی یکی از بزرگترین جزایر ساخته شده بهدست بشر است . این منطقه آزاد تجاری کاربرد تجاری گردشگری دارد . بندر جبل علی دارای ۳ جزیره نخل مصنوعی در آبهای خلیجفارس است .
این ۳ جزیره به شمایل یک درخت نخل و به نامهای جمیرا ، دیره و جبل علی معروف هستند که کاربرد این جزایر ؛ مسکونی ، تفریحی و تجاری است .
بندر جبل علی به بیش از ۱۷۰ خط کشتیرانی خدمات میدهد و هر هفته با بیش از ۱۰۰ بندر در سراسر دنیا در ارتباط است . ظرفیت بندر جبل علی در آینده و با افتتاح سومین پایانه این بندر از ۱۴ میلیون تیاییو به ۱۹ میلیون تیاییو افزایش خواهد یافت . بندر جبل علی همچنین توانایی لازم به منظور مدیریت ۱۰ کشتی با ظرفیت ۱۸ هزار تیاییو را بهطور همزمان داراست .
بزرگترین بندر خاورمیانه
بندر «جبلعلی» به «زبان عربی» جبل علی مبنا نامیده میشود . بهرهبرداری رسمی از بندر جبلعلی در سال ۱۹۷۷م انجام شد . منطقه آزاد تجاری جبل علی نیز در سال ۱۹۸۵م ایجاد شد که وجود چنین منطقهای موجب رونق بسیار این بندر شد . با توجه به عمق بندرگاه و تجهیزات بندری و دریایی آن ، انواع مختلف کشتیهای تجاری، مسافربری و حتی نظامی میتوانند در این بندرگاه لنگر انداخته و خدمات متفاوتی را دریافت کنند . مدیران و مسئولان سازمانی این بندر قصد دارند طی یک برنامهریزی ۱۳ مرحلهای در سال ۲۰۳۰م به قابلیت بارگیری و تخلیه ۷۲ میلیون تیاییو در سال دست یابند .
مدیریت و سازماندهی این بندر در دست مدیریت بنادر دوبی (DPA) است . اکنون این بندر دارای ۹ اسکله است که تا سال ۲۰۳۰م این میزان به ۲۵ اسکله افزایش خواهد یافت. اسکلههای جدید توسط یک اتحادیه پیمانکاران بینالمللی بهرهبرداری خواهند شد . شرکت بینالمللی بنادر دوبی اکنون با چندین بندر بزرگ جهان برای انجام امور اپراتوری قرارداد منعقد کرده است .
وسیعترین بندر دنیا
در بندر جبلعلی ۴ منطقه آزاد تجاری وجود دارد که از نظر قوانین تجارت بینالملل استاندارد بوده و موجب جذب تاجران از تمامی نقاط جهان شده است . مجموعه بندری جبلعلی به بزرگترین منطقه بندری در دنیا از نظر وسعت معروف شده است . در سال ۱۹۸۵م تنها ۳۰ شرکت در این مناطق آزاد تجاری فعالیت داشتند اما در سال ۲۰۰۴م تعداد شرکتهای فعال در مناطق آزاد تجاری جبلعلی به ۳ هزار شرکت رسید که البته بیش از ۳۷ درصد این شرکتها از قاره اروپا و آمریکا هستند .
یکی از عوامل اصلی موفقیت این بندر کانتینری ، جایگاه جغرافیایی استراتژیک کشور امارت متحده عربی و جایگاه جغرافیایی استراتژیک این بندر است . بندر جبل علی نهمین بندر از نظر حملونقل و فعالیت در دنیاست .
بندر جبل علی همچنین دارای یکی از بزرگترین شرکتهای پایانهای اپراتوری در دنیا است . اکنون حجم عملیات کانتینری بنادر دوبی که بندر اصلی آن ، بندر جبلعلی است، در سال ۲۰۱۴ م بیش از ۱۵ میلیون تیاییو بوده است . همچنین رشد متوسط حملونقل کانتینری در ۴ سال گذشته در بندر جبلعلی ۲۰ درصد بوده است .
منطقه آزاد تجاری جفزا که در حاشیه این بندر قرار گرفته ، آن را بهعنوان یکی از مناطق نمونه آزاد تجارت جهانی معرفی کرده و موجب شده که امنیت اقتصادی بالایی در کشور امارات متحده عربی از همین طریق ایجاد شود .
کل عملیات کانتینری این بندر بر عهده یک اپراتور بزرگ بینالمللی است که در همین بندر ایجاد شده و خدمات اپراتوری بنادر را ارائه میدهد . این اپراتور علاوه بر این بندر چندین بندر دیگر در داخل و خارج امارات را مدیریت و راهبری میکند .
پایانه بینالمللی «دیپیورلد» که در بندر جبل علی واقع شده است از گروه فناوری و اتوماسیون ABB که یک شرکت سوئیسی است درخواست اتوماسیونسازی و نصب ریموت کنترل برای کنترل کشتیها از راه دور کرده است . این فناوریها به پایانه نوین این بندر نیز افزوده خواهند شد . انتظار میرود این پایانه ظرفیت ۳/۱ میلیون تیاییو را در فاز نخست بهرهبرداری خود داشته باشد . این ظرفیت با ۱۳ کشتی و ۳۵ جرثقیل خودکار پر خواهد شد .
بندر جبل علی یکی از شاهراههای بزرگ تجارت دنیا است و علاوه بر کانتینر ؛ نفت ، گاز مایع و محصولات پتروشیمی از عمده کالاهای حملونقل شده در این بندر است . با توجه به نوع اقتصاد کشورهای منطقه که صادرات وابسته به نفت و واردات کالاهای مصرفی را در دستور کار دارند ، میتوان بندر جبلعلی را محل ورود کالاهای مصرفی به منطقه و سپس توزیع آنها در بین کشورها دانست .
امارت متحده عربی دارای یک اقتصاد آزاد و باز بوده و با توجه به تجارت و بازرگانی ؛ صادرات نفت ، گردشگری و حملونقل در حوزه درآمد ناخالص ملی شرایط مناسبی را در منطقه خاورمیانه داراست . این کشور با بازنگری در قوانین اقتصادی خود ، فرصتهایی را برای رشد بخش خصوصی ایجاد کرده که همگی موجب ایجاد زیرساخت مناسب برای وضعیت اقتصادی و کارکردی بندر جبلعلی شدهاند .
بنادر جنوبی کشور که فاصله اندکی با بندر جبلعلی دارند نیز ظرفیتهای بسیاری را برای توسعه و تبدیل شدن به بهترین بنادر خاورمیانه دارا هستند .